به گزارش شرق علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هجدهم خردادماه جاری میهمان اتاق بازرگانی بود. محور اصلی صحبت‌های جنتی موضوع رشدنیافتن فرهنگ در محیط گلخانه‌ای بود. این حرفی بود که او پیش‌تر هم در سخنرانی‌هایش به آنها اشاره کرده بود. جنتی با انتقاد از برخی سخت‌گیری‌ها نسبت به فرهنگ تاکید کرد توسعه فرهنگی در محیط بسته و گلخانه‌ای محقق نمی‌شود و افزود: «در حوزه فرهنگ نیاز به یک فضای باز داریم چراکه توسعه فرهنگی در محیط بسته محقق نمی‌شود و این امر در محیط باز و در سایه رشد و تضارب آرا امکانپذیر است، باید تحمل‌مان را بالا ببریم و فضا طوری باشد که هر کس بتواند حرفش را به‌طور منطقی و در چارچوب قانون بزند.»
علی جنتی در این نشست ضمن تاکید بر ضرورت حرکت همراه با پیشرفت‌های روز دنیا گفت: «نباید ابتدا با هر پدیده نویی مخالفت کنیم، بعد که همه‌گیر شد آن را بپذیریم بلکه باید از پیشرفت‌ها و فناوری‌های روز دنیا برای رسیدن به اهدافمان استفاده کنیم». موضوع فیلترینگ موضوع دیگری بود که جنتی در این نشست به آن اشاره کرد و از بلاتکلیفی درباره «فیلترینگ» گفت و افزود: «هنوز نمی‌دانیم که «وایبر» و «واتس آپ» را باید «فیلتر» کنیم یا نه؟ زمانی با ویدیو هم مشکل داشتیم که حل شد. حتی زمانی سر «فکس» هم حرف داشتیم».
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخشی از صحبت‌هایش به موضوع ممنوعیت ماهواره هم اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر آمریکایی‌ها مشغول نصب ۱۴ ماهواره در ارتفاع پایین‌تر از هزارکیلومتر هستند. بعد از آن شما راحت می‌توانید با موبایل‌هایتان شبکه‌های ماهواره‌ای را در کوچه و خیابان ببینید. ما به جای اینکه فکر کنیم چگونه بهترین استفاده را از این امکانات ببریم فکر می‌کنیم چطور رویش «پارازیت» بیندازیم که دیگران هم نتوانند از آنها استفاده کنند. باید این ذهنیت اصلاح شود وگرنه با این فکر‌ها فرهنگ رشد نمی‌کند».
برگزاری تجمع “ما نگرانیم”
علی جنتی در حالی این سخنان را مطرح می کند که ابتدای خردادماه جاری طلاب حوزه های علمیه در اجتماعی با عنوان “مانگرانیم” اعتراض خود را به رویکردهای فرهنگی دولت یازدهم نشان دادند.
در بیانیه پایانی این تجمع آمده بود “با کمال تاسف، فرهنگ عمومی کشور امروز درسایه سیاست تساهل و تسامح دولت، صحنه تاخت و تاز عناصر بی تعهد، بی هویت، ضد انقلاب، فتنه‌گر و معاند واقع شده است. عناصر طاغوتی توسط دستگاه‌های رسمی مورد تشویق و تکریم قرار می‌گیرند، شعارها وسمبل‌های طاغوت (مانند شیروخورشید) توسط برخی مسئولان دولتی احیا می‌شوند، گفتمان انقلاب در تریبون‌های رسمی مورد تمسخر قرار می‌گیرد، فتنه‌گران برانداز از سوی مقامات رسمی دولت مورد حمایت واقع می شوند، ائمه محترم جمعه در سفرهای رسمی دولت تحقیر می‌شوند، فرهنگ اشرافیت توسط مسئولان دولتی ترویج می‌شود، شارلاتانیزم مطبوعاتی توسط متولیان امر فرهنگ دامن زده می‌شود، و این فهرست بلند بالا ادامه دارد. با این نگاه غلط و این عملکرد سراسر اشتباه فرهنگی، ما به جد نگران انقلاب و نظام جمهوری اسلامی، آرمان‌های امام راحل، و فرهنگ اسلامی هستیم”.
انتظارات بی پاسخ اهل فرهنگ
عرصه فرهنگ به دلیل رویکرد تمامیت خواه و بسته حاکمیت، همواره یکی از دشوارترین بخش های هر دولتی به حساب می آید و در هشت سال پیش از آغاز بکار دولت یازدهم، پر از گره های کور شد و مشکلات بسیاری را تجربه کرد.
بی اعتمادی بی سابقه اهالی فرهنگ و دولتمردان نسبت به هم، رودررویی مدیران فرهنگی با هنرمندان و اهل رسانه، اعمال ممیزی های بی رویه و آزارنده، تعطیلی نهادهای مهم صنفی همانند انجمن صنفی روزنامه نگاران و خانه سینما و بسیاری موارد دیگر، موجب شد جنتی از همان ابتدا کوهی از مطالبات معطل مانده و به حق اهل فرهنگ را پیش روی خود ببیند.
از سوی دیگر وعده های حسن روحانی به هنرمندان و اهل فرهنگ در دوران تبلیغات انتخاباتی موجب شد توقع آنان از وزیر فرهنگ بسیار بالا باشد و تازه فشار بی اندازه ای که طی هشت سال به آنان وارد آمده بود باعث شد همه کم صبر و بی طاقت در انتظار اصلاحات سریع و بزرگ باشند.
باز کردن فضای سیاسی و فرهنگی، و “امنیتی‌زدایی” از فضای حاکم بر ایران از مهم‌ترین شعارهای انتخاباتی حسن روحانی محسوب می‌شود. وی در هفته‌های پیش از انتخابات ۲۴ خرداد بارها از امنیتی و پلیسی شدن فضای فرهنگی کشور انتقاد کرده و وعده داده بود که در صورت پیروزی در انتخابات کار فرهنگی را به اهل فرهنگ بسپارد اما اکنون پس از یکسال از زمان بیان این وعده ها اهالی فرهنگ چندان از عملکرد دولت یازدهم راضی نیستند.
هر چند یکی از نخستین گام‌های دولت جدید بازگشایی خانه سینما، مرکز تجمع صنف‌های مختلف سینماگران بود که وزیر ارشاد دولت دوم محمود احمدی‌نژاد بهمن ماه ۹۱ فعالیت آن را غیرقانونی اعلام کرده بود اما بسیاری از انتظارات اهالی فرهنگ تاکنون بدون پاسخ مانده است.
در هر حال سخنان علی جنتی و حسن روحانی پیرامون مسائل فرهنگی کشور امیدوار کننده بوده اما بیشتر در حد شعار باقیمانده و مواردی چون برخورد متعدد با مطبوعات و روزنامه نگاران، معلق ماندن تکلیف ممیزی کتاب و مشکلات ناشران و نویسندگان برای اخذ مجوز چاپ، ادامه فضای بسته حاکم بر عرصه موسیقی و تئاتر، همگی دلیلی بر عدم توانایی یا اراده دولت در تلاش قاطع برای بهبود شرایط است.
در پایان گفتنی است دولتی که با شعار اعتدال و تدبیر و امید پا به عرصه گذاشت، تا کنون در بخش فرهنگ کمتر توانست به شعارها جامه عمل بپوشاند و شاید مدیریت فرهنگی نیاز به قدرت و قاطعیت و استحکام بیشتری دارد.
