چندی پیش در خبرها به نقل از مدیر عامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت، مصرف گاز در ایران به اندازه مصرف گاز اتحادیه اروپا اعلام شد که البته قسمت عمده ای از آن در بخش خانگی سوزانده می شود.
نصرالله سیفی در همایش بین المللی رویکردهای نوین در نگهداشت انرژی گفته بود: “پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها و افزایش نرخ حامل های انرژی به دلیل بالا رفتن قیمت ارز، اثرات این طرح کاملا از بین رفت. مقرر شده بود بر اساس قانون هدفمندی یارانه ها قیمت نفت و فرآورده های نفتی بر اساس ٩٠ درصد قیمت فوب خلیج فارس و قیمت گاز بر اساس ٧۵ درصد قیمت گاز صادراتی تعیین شود که چنین اتفاقی رخ نداد.”
مدیر عامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت با اشاره به اینکه نرخ گاز در کشور بسیار پایین است، اظهار داشته بود که مصرف گاز در ایران به اندازه مصرف گاز اتحادیه اروپا است که البته بخش عمده ای از آن در بخش خانگی سوزانده می شود.
به اعتقاد وی اگر قرار باشد که نرخ گاز بر اساس قانون هدفمندی یارانه ها افزایش یابد، باید قیمت هر مترمکعب آن از ٧٠ تومان به ١٨٧٠تومان افزایش یابد.
به گفته سیفی، امسال ٢١٠ هزار میلیارد تومان سوخت در کشور سوزانده شد که پیش بینی می شود در سال ٩٣ این رقم به ٢۵۴ هزار میلیارد تومان افزایش یابد.
این در حالیست که چندی پیش رییس سازمان جنگل ها در پی افزایش نرخ سوخت در کشور خبر از بالارفتن مصرف سوخت بوته ای به میزان ۱۰۰ درصد داده و نسبت به تخریب جنگل ها و مراتع هشدار داده بود.
وی دلیل این امر را افزایش نرخ سوخت در مرحله نخست هدفمندی یارانه ها عنوان کرده و معتقد است که این امر باعث افزایش ۶۰ درصدی مصرف سوخت هیزمی و ۱۰۰ درصدی سوخت بوته ای در کشور شده است.
اما در پی درج این اخبار در هفته های گذشته و تصمیم دولت برای بالابردن نرخ حامل های انرژی، روز گذشته اکثر خبرگزاری های کشور، گزارش هایی مربوط به چگونگی افزایش نرخ گاز، نفت، بنزین و حتی آب و برق منتشر کردند.
گاز گران می‌شود
روز گذشته خبرگزاری دانشجویان ایران به نقل از مدیر عامل شرکت ملی گاز از احتمال افزایش قیمت گاز در ابتدای سال ۹۳ خبر داد.
به نوشته ایسنا، حمیدرضا عراقی در گفت‌وگو با این خبرگزاری، در پاسخ به این سوال که آیا احتمال افزایش قیمت گاز تا پایان سال جاری وجود دارد اظهار کرد: “دولت حتما قیمت گاز را افزایش می‌دهد ولی زمان آن دقیقا مشخص نیست، به طور حتم قیمت گاز تا پایان امسال افزایش نمی‌یابد.”
او با بیان اینکه این احتمال وجود دارد که با اعلام رسمی از سوی دولت قیمت گاز از ابتدای سال آینده افزایش یابد، گفت: “در مورد قیمت آن نیز هنوز تصمیم دقیقی گرفته نشده است.”
به گزارش ایسنا، در حالی که مجوز افزایش ۳۸ درصدی قیمت حاملهای انرژی صادر شده به تازگی با ابلاغ جدید دولت قیمت برق ۲۴ درصد و آب ۲۰ درصد افزایش یافته است.
نهایى شدن قیمت بنزین
از سوی دیگر بی‍ژن زنگنه نیز در مورد افزایش نرخ بنزین گفت:”وزارت نفت پیشنهادی برای قیمت جدید بنزین ندارد. قرار است بزودی جلسه ای برای نهایی کردن قیمت بنزین برگزار شود.”
به گزارش ایرنا به نقل از شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی، بی‍ژن نامدار زنگنه روز گذشته اظهار داشت: “وزارت نفت پیشنهاد خاصی در خصوص قیمت بنزین ندارد، اما اگر امکانش فراهم شود قطعا از تک نرخی شدن قیمت بنزین حمایت می کند.”
در حال حاضر قیمت هر لیتر بنزین معمولی سهمیه ای ۴هزار ریال، بنزین سوپر ۵ هزار ریال ، بنزین معمولی آزاد ۷ هزار ریال و بنزین سوپرآزاد ۸ هزار ریال است.
از سوی دیگر خبرگزاری کار، در گزارش دیروز خود در تشریح جزئیات اجرای مرحله دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها، و چگونگی قیمت حاملهای انرژی در سال آینده به نقل از رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نوشت:”اصلاح قیمتها در این مرحله بسیار نرم و ملایم است، به طوری که به هیچ وجه با شوک ۶٠ در صدی قیمتها در مرحله نخست طرح هدفمندی یارانه هاقابل مقایسه نیست و سطح افزایش قیمتها و تورم بسیار پایین است. آنچه مردم را نگران می‌کند تورم و اصلاح قیمتهای ناشی از اجرای فاز دوم قانون هدفمندی یارانه‌هاست.”
تناسب با الگوی مصرف
به نوشته ایلنا، غلامرضا مصباحی‌مقدم با اشاره به افزایش قیمت حاملهای انرژی گفت: “تغییرات قیمتی حاملهای انرژی مانند آب، برق و گاز که دارای کنتور هستند، بسیار اندک خواهد بود و قیمتها به شدت افزایش نمی‌یابند.”
وی با تاکید بر این که تغییرات قیمت سوخت برای خانوارهایی که مصرف پایین دارند، کم خواهد بود، افزود: “تغییرات قیمتی حاملهای انرژی برای خانوارهایی که مصرف بالایی دارند، بیش از خانوارهایی خواهد بود که مصرف کمتری دارند. قطعاً خانوارهایی که مصرف بالاتری دارند قدرت پرداخت هزینه بالا را نیز خواهند داشت.”
آزادسازی قیمت سوخت مازاد بر سهمیه مصرفی
براین اساس، نماینده مجلس نهم با اشاره به قیمت دیگرحاملهای انرژی مانند بنزین و گازوییل گفت: “بنابر پیشنهاد سه نماینده مجلس به رئیس جمهوری، قیمت این حاملها (بنزین و گازوییل) لازم نیست به صورت جهشی رشد کند و در قالب این پیشنهاد عنوان شده است که قیمت حاملهای انرژی برای افرادی که مازاد بر مقدار سهمیه مصرف دارند، آزاد شود.”
سهمیه بندی برای کارخانه ها
مصباحی‌مقدم همچنین افزود: “راهبرد یادشده برای سهمیه خودروها درباره تولیدکنندگان نیز مدنظر است؛ به طوری که کارخانه ها و کشاورزانی که از گازوییل استفاده می‌کنند باید سهمیه مصرفی خود را رعایت کنند. اگر مبنا این باشد که قیمتها جهشی رشد نکند، هزینه تولید نیز افزایش نمی‌یابد؛ به عبارتی محصولی که به دست مردم می‌رسد نیز افزایش نخواهد داشت یا این افزایش قیمت بسیار ملایم خواهد بود.”
این نماینده مردم در مجلس نهم گفت: “اگر سهمیه واحدهای صنعتی و کشاورزی نیز مانند سهمیه بنزین خودروها سال به سال کاهش یابد، سعی می‌کنند سیستم تولید خود را اصلاح کنند و از فناوری‌های کاهش مصرف سوخت در واحدهای خود استفاده کنند؛ این روشی است که در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.”
چند برابر کشور چین مصرف گاز داریم
مصباحی‌مقدم با بیان اینکه کارخانه های کشور ۵ تا ۶ برابر کارخانه های دنیا سوخت مصرف می کنند، تصریح کرد:”کارخانه های داخلی می‌توانند مصرف خود را با فناوری‌هایی که در دنیا وجود دارد، کاهش دهند. دولت نیز منابعی را که از صرفه‌جویی انرژی به دست می‌آورد می‌تواند برای پرداخت وام و تسهیلات برای اصلاح سیستم و بهینه‌سازی کارخانه ها به کار بندد.”
نماینده تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس نهم با بیان این که چین یک کشور قدرتمند صنعتی است که در کارخانه های خود از انرژی گاز استفاده می‌کند، گفت: “ایران یک کشور صادرکننده گاز و نفت به چین است، اما مقدار مصرف گاز کشوری مانند چین کمتر از ایران است؛ این نشان می‌دهد که ما چند برابر کشور چین مصرف گاز داریم. سطح مصرف گاز در کشور ژاپن و کشورهای صنعتی اروپایی نیز بسیار کمتر از ایران است، بنابراین ما نیز باید از روشهایی که به کاهش مصرف سوخت منجر می‌شود، بهره گیریم.”
نرخ نجومی در قبوض برخی مشترکان
خبرگزاری مهر اما در مطلب خود با اشاره به اظهارات مجید بوجارزاده سخنگوی شرکت ملی گاز ایران در مورد اینکه قیمت گاز برای زمستان سال جاری افزایش نیافته است، یکی از دلایل افزایش بار مالی قبوض برخی از مشترکان خانگی را مصرف بالای گاز در فصل زمستان عنوان کرد و به نقل از وی نوشت: “دارندگان قبوض با ارقام بالا برای اطمینان می توانند به ادارات گاز مراجعه کنند.”
به نوشته این خبرگزاری، با فروکش کردن سرمای هوا و صدور اولین قبض گاز زمستانی برای مشترکان خانگی، برخی از مشترکان با قبوض گاز با بار مالی نجومی روبرو شده اند. از این رو در حالی بار مالی بخش عمده ای از مشترکان گاز خانگی در ماه های آذر و دی حدود ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان بوده است اما در صورتحساب جدید با قبوض ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومانی روبرو شده اند.
وی درباره صدور برخی از قبوض گاز خانگی با بار مالی نجومی، گفت: “برای زمستان سال جاری قیمت گاز هیچگونه افزایشی نیافته است.”
سخنگوی شرکت ملی گاز با تاکید بر اینکه در سال جاری تنها تغییر در صورت حساب و قبوض گاز مشترکان خانگی اضافه شدن عوارض گازرسانی است، تصریح کرد: “عوارض گازرسانی پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی و با ابلاغ دولت در قبوض گاز محاسبه شده است.”
بوجارزاده یکی از دلایل افزایش بار مالی قبوض را افزایش قابل توجه مصرف گاز طبیعی توسط مشترکان خانگی عنوان کرد و یادآور شد: “مشترکان خانگی علاوه بر تماس تلفنی با مراجعه با سایت شرکت ملی گاز می توانند وضعیت مصرف و نحوه محاسبه قبض گاز خود اطلاع حاصل کنند.”
به نوشته مهر، از ابتدای سالجاری تاکنون با اضافه شدن بندی به نام عوارض بهای هر مترمکعب گاز طبیعی مشترکان خانگی و تجاری ۱۰ تومان افزایش یافت تا عملا متوسط قیمت گاز طبیعی مشترکان خانگی از ۷۰ به ۸۰ تومان به ازای هر متر مکعب افزایش یابد.
قیمت سوخت ۵۰۰ تا ۶۰۰ درصد گران نمی‌شود!
این خبرگزاری همچنین به نقل از مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور در مورد اینکه قیمت همه حاملهای انرژی یکباره گران نخواهند شد، گفت: “برداشت برخی افراد که تصور می‌کنند شاید ۵۰۰ تا ۶۰۰ درصد افزایش قیمت انرژی داشته باشیم، درست به نظر نمی رسد، ضمن اینکه دولت قبل باید یارانه ماهانه هر ایرانی را ۱۵ هزار تومان تعیین می‌کرد نه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان.”
به نوشته این خبرگزاری، وی در برنامه زنده تلویزیونی پایش در شبکه یک سیما تاکید کرد: “جمع بندی ما این است که در این مرحله باید یک شیب ملایم افزایش قیمت را تجربه کنیم و به همین دلیل، این برداشت برخی افراد که تصور می کنند شاید ۵۰۰ تا ۶۰۰ درصد افزایش قیمت انرژی داشته باشیم، درست به نظر نمی رسد. هر چه شیب قیمتها به سوی رسیدن به هدف نهایی قانون که رساندن سطح قیمت حاملهای انرژی به فوب حوزه خلیج فارس است، ملایم تر باشد، ثابت ماندن قیمتها در سال های آینده احتمال بیشتری خواهد داشت.”
وی همچنین گفت: “از آنجا که سایر متغیرهای اقتصادی در حال تغییرند، در صورت عدم تغییر نرخ حاملهای انرژی، این قیمت ها از بقیه نرخ ها جا می ماند و باز دور باطلی را در تغییر قیمت خواهیم دید، ضمن اینکه حاملهای انرژی با یکدیگر متفاوتند و نباید یکباره همه قیمتها تغییر کند.”
۲۴ میلیارد دلار مصرف بنزین در ایران
مهر همچنین در گزارش دیگر خود روز گذشته نوشت:”از آغاز سال جاری تا ابتدای اسفندماه ( طی ۱۱ ماه) معادل ۲۴ میلیارد لیتر بنزین در باک خودروها مصرف شده است که با منابع مالی که این حجم مصرف بنزین به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند، می توان منابع سرمایه‌ای ساخت ۱۵ پالایشگاه نفت، گاز، پتروشیمی، خطوط لوله و انبارهای نفت را در طول یکسال تامین کرد.”
این خبرگزاری اصولگرا در ادامه مطلب خود افزود:”همزمان با فرا رسیدن روزهای پایانی سال متوسط مصرف بنزین به صورت چراغ خاموش در حال افزایش است به طوری که میانگین مصرف این فرآورده استراتژیک نفتی از ۶۸ میلیون لیتر در هفته پایانی بهمن ماه به بیش از ۷۰ میلیون لیتر در اسفند ماه سال جاری افزایش یافته است. از این رو در ادامه جهش مصرف بنزین پیش بینی می شود متوسط مصرف این فرآورده استراتژیک نفتی در روزهای پایانی سال جاری و ایام نوروز به ۸۰ تا حتی یکصد میلیون لیتر در روز افزایش یابد.”
مهر در ادامه نوشت:”در شرایط فعلی هزینه تولید، انتقال، ذخیره‌سازی و توزیع هر لیتر بنزین استاندارد در ایران با احتساب قیمتهای فوب خلیج فارس حدود یک دلار برآورد می‌شود که حاکی از افزایش بیش از یک میلیارد دلاری هزینه‌های مصرف بنزین از ابتدای سال جاری تاکنون در کشور است.”
هزینه ساخت ۵ فاز پارس‌جنوبی دود شد
این گزارش با اشاره به سخنان اخیر رهبر جمهوری اسلام مبنی بر ابلاغ اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نوشت:”در صورت آزادسازی قیمت ها، به جای سوزاندن سالانه ۲۴ میلیارد دلار بنزین در باک خودروها، اختصاص این بودجه کلان می‌تواند منابع مالی ساخت چندین مجتمع پتروشیمی، پالایشگاه نفت، گاز، خطوط لوله انتقال نفت و گاز، انبارهای نفت و نیروگاه‌های برق را تامین کرد. در حال حاضر برای ساخت یک فاز استاندارد پارس جنوبی با ظرفیت تولید روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی شامل سکو، خطوط لوله دریایی و پالایشگاه ساحلی به حدود ۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز است که با بودجه ۲۴ میلیارد دلار مصرف بنزین در ۱۱ ماهه نخست امسال می توان منابع مالی ۵ فاز پارس جنوبی را تامین کرد.”
۹ هزار میلیارد تومان کسری برق
مهر در گزارشی دیگر به نقل از معاون وزیر نیرو در مورد اینکه هزینه برق مصرفی پرداخت شده ۸۳ درصد مردم ماهانه حدود هفت هزار تومان است، نوشت: “اگر قیمت برق واقعی نشود سالانه با کسری حدود ۹ هزار میلیارد تومانی روبرو خواهیم شد.”
براین اساس، هوشنگ فلاحتیان در جمع مدیران صنعت برق با اشاره به متنوع سازی سبد تولید برق و انرژی ایران، گفت: ” هزینه برق مصرفی ۸۳ درصد از مشترکان خانگی کمتر از ۷ هزار تومان است. هم اکنون قیمت تمام شده هر کیلو وات ساعت برق بدون هزینه سوخت حدود ۷۰ تومان است.”
این مقام مسئول با یادآوری اینکه به طور میانگین مشترکان ۲۳ تومان ازهزینه تمام شده برق را می پردازند، اظهار داشت: “از این رو با توجه به فروش ۲۰۰ میلیارد کیلووات ساعت برق در سال، صنعت برق سالانه بالغ بر ۹ هزار میلیارد تومان تنها بابت هزینه‌های جاری خود با کسری روبرو است. این مبلغ بدون هزینه‌های سرمایه و گذاری و توسعه سالانه صنعت برق است که با توجه به رشد میانگین ۷ درصدی مصرف برق که پاسخگویی به این میزان رشد مصرف، باید سالانه ۵ هزار مگاوات ظرفیت جدید برق وارد مدار شود.”
کسری ۲۰۰۰ مگاواتی برق برای تابستان ۹۳
همچنین در گزارش دیگر این خبرگزاری، به نقل از یک مقام مسئول در وزارت نیرو با اشاره به پیش بینی افزایش پیک مصرف برق تابستان سال آینده به ۵۰ هزار مگاوات از کسری ۲۰۰۰ مگاواتی افزایش تولید برق تا پیش از تابستان آمده است: “همه شرکت‌های برق و توزیع برای مدیریت مصرف برق تابستانی باید بسیج شوند.”
بنابراین گزارش، اسماعیل محسنی کبیر در یک گردهمایی درباره آخرین اقدامات انجام گرفته به منظور تامین پایدار و مطمئن برق تابستانی مشترکان، گفت: “بر اساس پیش بینی انجام گرفته میزان نیاز مصرف برای تابستان سال آینده به حدود ۵۰ هزار مگاوات افزایش می یابد. از این رو به ورود پنج هزار ظرفیت جدید تولید برق تا پیش از تابستان سال اینده نیاز داریم. این درحالی است که پیش بینی می‌شود تا تابستان ۱۳۹۳ حدود ۳ هزار مگاوات ظرفیت اسمی جدید وارد شبکه برق کشور شود.”
به نوشته مهر، این مقام مسئول با یادآوری اینکه در تابستان سال جاری مصرف پیک مصرف برق کشور به ۴۶ هزار و ۳۵۰ مگاوات رسید، اظهار داشت: “برای تامین برق تابستان سال آینده باید همه شرکت‌های برق منطقه‌ای و توزیع در زمینه مدیریت مصرف فعال باشند. در بخش تأمین منابع مالی شرکت‌های برق منطقه‌ای باید در بخش تولید افزایش راندمان، کاهش تلفات و افزایش بهره وری از ظرفیت بند ۱۹ قانون بودجه سال جاری استفاده کنند.”
گرانی ۲۰ درصدی آب پس از افزایش ناگهانی قیمت برق
مهر همچنین به نقل از معاون اول رئیس جمهور، از مصوبه افزایش ۲۰ درصدی نرخ تعرفه‌های آب شهری و روستایی و خدمات دفع فاضلاب و اعمال آن از اول بهمن ماه امسال خبر داد.
براین اساس، هیات وزیران این مصوبه را در راستای پیشنهاد وزارت نیرو و براساس ماده سوم قانون هدفمندکردن یارانه‌ها ( مصوبه ۱۳۸۸) تصویب کرده است. پیش از این، دولت به صورت ناگهانی قیمت برق را ۲۴ درصد گران کرد که قرار است در قبوض جدید اعمال شود.
در عین حال، پیش از این گرانی بنزین از اول اسفندماه هم اطلاع رسانی شده بود اما ناگهان به ابتدای سال ۹۳ به تعویق افتاد.
به نوشته مهر، علی طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز گفته است که فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها از فروردین یا اردیبهشت سال آینده اجرایی خواهد شد.
این در حالیست که خبرگزاری کار روز گذشته در آخرین گزارشات خود، با اشاره به تصویب دولت و ابلاغ معاون اول رئیس جمهور، متوسط قیمت فروش هر کیلووات ساعت بدون تغییر ساختار تعرفه از ۴۳۰ ریال به ۵۳۳.۲ ریال افزایش یافته اعلام کرد.
به نوشته ایلنا، با تصویب دولت و ابلاغ معاون اول رئیس جمهور، متوسط قیمت فروش هر کیلووات ساعت برق بدون تغییر ساختار تعرفه از ۴۳۰ ریال به ۵۳۳.۲ ریال افزایش می‌یابد.
