پنجشنبه گذشته، دهم بهمن ماه طرحی با عنوان «سلام سینما» در بسیاری از شهرهای ایران اجرا شد که بر اساس آن شهروندان می‌توانستند به طور رایگان به تماشای فیلم در سالنهای سینما بنشینند؛ طرحی که به اذعان بسیاری از خبرگزاری‌ها روز حمله به سینما شد.
در حالی که حبیب ایل بیگی مدیرعامل انجمن سینمای جوان و دبیر طرح سینما سلام، نمایش رایگان فیلم‌ها در روز دهم بهمن ماه را هدیه سازمان سینمایی به مخاطبان معرفی کرد اما گزارش‌ها و تصاویر از روز سلام سینما در شهرهای مختلف ایران نشان از آن بود که این طرح نتوانست با موفقیت به پایان برسد. روزی که قرار بود فضایی برای آشتی میان مردم و سینما ایجاد کند با ازدحام غیر قابل پیش بینی مردم روبرو شد. بطوریکه نه تنها بی‌نظمی این استقبال را به هجوم تبدیل کرد، بلکه در برخی سینماها شاهد وارد شدن خسارت‌های چند میلیون تومانی بودیم و حتی با زخمی شدن کردم در ازدحام و بر اثر شکستن شیشه برخی سینماها پای اورژانس و نیروی انتظامی هم به این طرح باز شد.
هادی منبتی، رئیس موسسه تصویر شهر که مسوولیت پردیس‌های سینمایی را بر عهده دارد، در گفت‌وگویی با ایسنا با انتقاد از اینکه در مورد طرح سلام سینما هیچ مشورتی با سینماها و پردیس‌های سینمایی نشده است، اظهار کرد: ظاهرا با دفا‌تر پخش و تهیه‌کنندگان هم مشورتی نشده است و کسانی این تصمیم را گرفته‌اند که متولی هماهنگی هستند و نباید برای صاحبان فیلم تصمیم‌گیری کنند. چیزی که الان مشخص است، اینکه چند روز قبل و چند روز بعد از اکران فروش‌ها پایین آمده است. ضمن اینکه خود پنجشنبه معمولا روز خوبی برای فروش فیلم‌ها بوده است و می‌توانستیم این طرح را در روز دیگری اجرا کنیم.
سیدجمال ساداتیان، تهیه‌کننده سینما نیز طی یادداشتی در روزنامه شرق یکی از ایرادات این طرح را اینگونه بیان می‌کند: «قبل از هرچیزی باید روی این مساله کار کار‌شناسی بیشتری انجام می‌شد و از گروه‌های مختلف اعم از صاحبان سالن سینما و تهیه‌کنندگان مشورت می‌گرفتند»
دغدغه دوری سینما و مخاطب
طی چند سال گذشته بخصوص با عدم استقبال قابل‌توجه جامعه از فیلم‌های سینمایی در ایران بحث‌های متفاوتی توسط کارشناسان و صاحب‌نظران این عرصه مطرح شد.
بسیاری از سینماگران و منتقدان به جد به این باور رسیده‌اند که برای جذب مخاطب ایرانی به سینما و فیلم و به‌طور کلی استفاده از محصولات فرهنگی و هنری باید زیربنای فرهنگی را هدف برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها قرار داد. به‌عبارت دیگر به باور عموم هنرمندان باید فرهنگ مصرف کالاهای فرهنگی را برای مردم ایجاد کرد.
برخی دیگر از کارشناسان سینمایی نیز بر این باور هستند که نیامدن تماشاچیان به سالنهای خالی سینما ناشی از دور شدن خود سینمای ایران اعم از سینماگران و فیلمسازان از دغدغه‌های اصلی اجتماعی و سلیقه عمومی مخاطبان است.
عدم سرمایه گذاری در سینماسازی
حجت الله ایوبی، رئیس سازمان سینما در این زمینه معتقد است یکی از مشکلات سینمای کشور این است که متاسفانه سینماسازی در دستور کار مردم و سرمایه‌داران نیست و هنوز این باور که سینما دانشگاه و مدرسه است؛ در بین سرمایه‌گذاران بوجود نیامده است.
به گفته علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ما در کل کشور ۲۳۰ سینما داریم که مجموع آن‌ها ۳۰۰ سالن می‌شود و سرجمع ۱۳۰ هزار صندلی ظرفیت سالنهای سینمایی ما است. البته بخش عمده‌ای از این صندلی‌ها فرسوده، قدیمی و نامناسب هستند که نتیجه آن؛ این شده که ما امروز برای هر ۲۳۰ هزار نفر یک سالن سینما داشته باشیم و از استاندارد دور باشیم.
محمدمهدی عسگرپور، مدیرعامل خانه سینما با اشاره به حلقه مفقوده صنعت سالن‌سازی در کشور گفت: در بحث سالن سازی هدفمندی خاصی وجود ندارد و هرچند شاید گاهی مدیری براساس علاقه خود به این بخش توجه کرده است اما دیدگاه استراتژیک در این بخش وجود ندارد و کسی که در سینما سرمایه‌گذاری می‌کند با یک نقشه مشخص روبرو نیست.
اشکال روش تعیین قیمت بلیط
اما طی چند روز گذشته با استقبال غیرمنتظره مردم از طرح سینمای رایگان شکل گرفت این سوال پررنگ می‌شود که خالی ماندن سالنهای سینما برآمده از مسائلی چون نبود فرهنگ مصرف کالاهای فرهنگی و دورشدن سینماگران از مخاطبان، کمبود سالن سینما و… است یا قیمت بلیت‌های سینما و وضع اقتصادی خانوارهای ایرانی؟
چگونه است که همان خانواده‌ای که تا به امروز ترجیح می‌داد لوح فشرده غیرقانونی یا قانونی فیلم‌های سینمایی را با قیمتی کمتر از بهای یک بلیت سینما تهیه کرده و دسته جمعی در خانه تماشا کند حالا با رایگان بودن سینماهای کشور اینچنین مشتاقانه برای دیدن فیلم‌های سینمای ایران، صف‌های طولانی و نشستن کف زمین را به جان می‌خرد؟
شاید بتوان گفت یکی از مشکلات موجود که در صنعت سینمای ایران وجود دارد عدم دیدگاه اقتصادی در میان سینماداران است. در حال حاضر متوسط بلیط سینما در ایران پنج هزار تومان است و به نظر می‌رسد مسولانی که قیمت بلیط تعیین می‌کنند تقاضا را در این امر نادیده گرفته و به ترفندهایی برای افزایش تقاضا دست نمی‌زنند.
کارشناسان اقتصادی معتقدند در شرایطی که کشش قیمتی کالایی زیاد باشد، یعنی اگر حساسیت مردم به تغییرات قیمتی شدید باشد، افزایش قیمت آن کالا باعث کاهش درآمد و کاهش آن باعث افزایش درآمد می‌شود. مدیران سینماها به تجربه و دانش این را تشخیص می‌دهند و اگر دستشان در تعیین قیمت باز باشد، بخصوص اگر بتوانند در ساعات مختلف روز و در روزهای مختلف هفته قیمتهای متفاوت اعمال کنند، می‌توانند سالن‌هایشان را پر کنند و سودآور شوند. همچنین مدیران می‌توانند به اشکال مختلف تبعیض قیمتی اعمال کنند، مثلاً برای برخی از اقشار و سازمان‌ها مثل دانش آموزان یا مدارس یا ادارات در زمانهای خاصی که سالنهای سینما پر نمی‌شود، تخفیفهای ویژه قائل شوند.
حال پرسشی که مطرح می‌شود اینست که آیا با این نوع استقبال از روز سلام سینما و تجربه تلخی که برای مردم و مسولین سینمایی کشور به جا گذاشت می‌توان اذعان کرد که مردم ولو برای چند ساعت با سینما آشتی کردند و اساسا این طرح را می‌توان طرحی موفق پیرامون فرهنگ سازی میان مردم برای توجه به یک کالای فرهنگی در نظر گرفت. در پایان تجربه روز دهم بهمن ماه لزوم بازنگری مسولان سینمایی کشور برای نحوه عملی کردن طرح‌هایی که اهداف مثبتی را بر روی کاغذ دنبال می‌کنند، نشان می‌دهد.
