روز گذشته، ۱۴ دی ماه مرتضی رحمانی موحد، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در مراسم تودیع و معارفه مدیران کل این معاونت گفت: معاونت گردشگری در ساختار جدید خود اداره کل کمیته‌های ملی گردشگری، دفتر مطالعات و آموزش گردشگری و اداره کل نظارت و ارزیابی گردشگری را جای داده است. وی به سه عنصر فکر، تصمیم و اجرا در ساختار جدید معاونت گردشگری اشاره کرد و افزود: مدیران جدید این معاونت براساس تجربه، عرصه خدمت افراد و بنا بر هدف گذاری‌ها و برنامه ریزی‌ها انتخاب و منصوب شده‌اند.
معاون گردشگری با اشاره به اینکه همه کارکنان این معاونت در اجرای درست اقدامات تلاش می‌کنند، تصریح کرد: تشکیلات جدید معاونت گردشگری حاصل چندین ساعت جلسه مشورتی و مطالعات تطبیقی است. رحمانی موحد یادآور شد: اگر اقدامات براساس برنامه و اصولی انجام شود با تغییر مدیریتی برنامه‌ها طبق روال انجام شده و خللی در روند خدمات پیش نمی‌آید.
همچنین ماه گذشته حسن روحانی، رییس جمهور یازدهم رونق گردشگری در بخش داخلی و خارجی کشور را از برنامه‌های خود اعلام کرد و می‌توان از رفع برخی موانع در رونق این صنعت به عنوان دستاوردهای یکصد روز نخست فعالیت دولت یازدهم یاد کرد.
وضع نا‌بسامان گردشگری در دولت دهم
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری آذرماه گذشته طی گزارشی با عنوان «عملکرد وضع موجود، عملکرد صد روزه و رویکردهای آتی» وضعیت این سازمان در زمان تحویل به دولت یازدهم را در حوزه‌های میراث فرهنگی؛ صنایع دستی؛ گردشگری؛ توسعه مدیریت و سرمایه گذاری شرح و از سازمانی خبر دارد که متلاشی شده از دولت دهم تحویل گرفته است.
این گزارش در تشریح وضع عمومی سازمان می‌نویسد تغییرات مکرر مدیریت و اعمال سلایق متفاوت و‌گاه متضاد طی هشت سال گذشته موجب بی‌برنامه‌گی، سردرگمی و دلزدگی بخش قابل توجهی از فعالان و کارکنان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شده است. همچنین سیاست‌زدگی و اعمال دیدگاه‌های سیاسی در شؤون مختلف سازمان و ارایه آمارهای متضاد و‌گاه غیر واقعی در حوزه‌های سه‌گانه فعالیت سازمان در زمره آسیب‌های موجود برشمرده شده است.
در بخش میراث فرهنگی، گفته شده است که در سال‌های گذشته، سازمان میراث فرهنگی به شکل بی‌رویه‌ای به ثبت آثار ملموس و غیرملموس فرهنگی تا سقف ۳۱ هزار و ۶۸۳ اثر مبادرت ورزیده؛ در حالی که امکان پاسخگویی در قبال آثار متعدد ثبت شده را نداشته و به ویژه در خصوص اماکن تاریخی، نتوانسته است در مراجع مختلف، از جمله مراجع قضایی از حریم آنان دفاع کند. همچنین به رغم تنوع اقلیمی و زیست محیطی ایران، تا کنون هیچ اثر طبیعی در فهرست میراث جهانی ثبت نشده است.
در ادامه این گزارش با اشاره به برخوردهای نابه‌جا با کار‌شناسان و پژوهشگران سازمان و آثار منفی انتقال بخش‌هایی از سازمان به شیراز و بازگرداندن آن‌ها پس از حدود یک سال و نیم، تصریح شده که این مسائل روحیه کارکنان سازمان را پایین آورده است.
تهیه‌کنندگان گزارش در نهایت چنین نتیجه گرفته‌اند که طی هشت سال گذشته، مجموع اقدامات صورت گرفته در حوزه میراث فرهنگی، به تنزل جایگاه فرهنگی ایران در سطح جهان انجامیده است.
برنامه‌های دولت یازدهم در حوزه گردشگری
به نظر می‌رسد انتخاب محمد علی نجفی به عنوان رئیس سازمان گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی کشور نور امیدی در دل فعالان این صنعت برانگیخت و انتصاب معاونان این سازمان که از نیروهای باتجربه کشور در بخش گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی بودند هتلداران، تورگردانان، مدیران فرهنگی، فعالان بخش گردشگری و فعالان بخش صنایع دستی و میراث فرهنگی را به رونق این صنعت و صنایع وابسته امیدوار‌تر کرده است.
محمد علی نجفی برنامه‌های این سازمان برای رونق گردشگری، استفاده از دیپلماسی فرهنگی برای کاهش تنش‌های موجود، لغو روادید برای برخی گردشگران برای سفر به ایران و توسعه آموزش به فعالان این صنعت و مردم و توسعه پلیس گردشگری را از برنامه‌های مورد نظر برای توسعه گردشگری عنوان کرد.
معاونت سازمان گردشگری نیز توسعه و تقویت گردشگری داخلی و تلاش برای افزایش ورود گردشگران خارجی را در قالب تدوین طرح عملیاتی توسعه گردشگری داخلی برای توسعه همه جانبه صنعت گردشگری، تدوین طرح عملیاتی سفرهای خاص شامل سفرهای کارکنان سازمان، دانشجویان و دانش آموزان، کارگران و زوج‌های جوان، پیش نویس سند ملی توسعه صنایع دریایی که در دست تهیه است، پیگیری برگزاری نشست‌های کارگروه‌های تخصصی کمیته گردشگری دریایی و مصوبات آن، آماده شدن sub portal گردشگری دریایی و راه اندازی سایت خانه اقامت را از مهم‌ترین برنامه‌های این سازمان در ۱۰۰ روز نخست فعالیت دولت دهم عنوان کرده است.
ایران، کشوری مستعد در حوزه گردشگری
صنعت گردشگری جهان که رشد قابل توجهی را بویژه در سال‌های اخیر تجربه می‌کند، امروز در رقابت تنگاتنگ با صنعت نفت و خودروسازی یکی از پرسود‌ترین صنایع خدماتی جهان است. همین تاثیر مستقیم صنعت گردشگری در تولید ناخالص ملی کشور‌ها و اشتغال زایی آن سبب شده است تا بسیاری از دولت‌ها رونق به این صنعت را به عنوان ابزاری برای رونق اقتصادی در دستور کار خود قرار دهند. در این میان برخی کشور‌ها نیز تلاش می‌کنند با «جاذبه سازی» سهمی از بازار سفر و گردشگری جهان برای خود دست پا کنند. ثبت رکورد یک میلیارد گردشگر در جهان و کسب درآمد هزار میلیارد دلاری از این صنعت، نویدگر رونق هرچه بیشتر گردشگری در آینده است؛ درآمدی که به طور مستقیم عاید جوامع گردشگر پذیر و بویژه جوامع محلی میزبان می‌شود.
ایران، در کنار آثار ارزشمند تاریخی، مذهبی و جلوه‌های گوناگون فرهنگی از چشم‌اندازهای زیبا و قابلیت‌های طبیعی و تنوع آب و هوایی بسیاری نیز برخوردار می‌باشد. این قابلیت‌ها در مجموع شرایط را برای توسعه همه جانبه فعالیت‌های گردشگری در کشور فراهم کرده است؛ تا جاییکه می‌توان از صنعت گردشگری بعنوان جایگزینی برای اقتصاد نفتی ایران در آینده یاد کرد. اما علیرغم توانایی‌های بالقوه کشور در این زمینه، قابلیت‌ها و ظرفیت‌های توسعه گردشگری در ایران تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته و حداکثر استفاده از آن‌ها بعمل نیامده است.
توسعه و رشد فعالیت‌های گردشگری بعنوان یک موضوع ملی برای کشور مورد اهمیت قرار دارد اما پیشینه توسعه گردشگری در ایران نشان می‌دهد که طی دهه‌های گذشته، برنامه‌ریزی و توجه کافی در این زمینه صورت نگرفته است.
از آنجاییکه رشد و توسعه اقتصاد ملی و محلی، ایجاد فرصت‌های جدید در زمینه اشتغال، درآمدزایی و ارزآوری، کاهش فقر، افزایش تعاملات اجتماعی و تبادلات فرهنگی و حفاظت از محیط زیست از جمله آثار و پیامدهای مثبت این صنعت می‌باشد، رشد و توسعه صنعت گردشگری کشور در ابعاد داخلی و خارجی با در نظر گرفتن معیارهای توسعه پایدار باید در زمره مهم‌ترین اقدامات و اهداف دولت یازدهم قرار گیرد.
