این روزها خبر از بازگشت خودروسازان خارجی به کشور و ترسیم چشم اندازهای تازه برای این صنعت بزرگ در ایران بخش اعظم خبرهای اقتصادی خبرگزاری های فارسی را به خود اختصاص داده است. اگرچه این بازگشت با استقبال زیادی در داخل کشور روبرو شد، اما این ماجرا به این استقبال ختم نمى شود و صورت هاى دیگرى نیز دارد.
بنابر آخرین گزارش هاى منتشر شده، برخی در داخل کشور سعی در تغییر مسیر تولید خودرو و همچنین همکاری موجود با کشورهای پیشرفته دنیا داشته و با زیر سوال بردن فعالیت های این شرکت ها در ایران، زمینه را برای ایجاد تغییرات بیشتر و نزدیکی به شرکت های چینی و روسی فراهم کنند.
روز گذشته یک خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران در گزارشی به نقل از یک مقام آگاه خبر از سنگ‌اندازی پژو در خودکفایی ایران داده و هزینه تولید یک محصول پژو در کشور را دو برابر تولید خودروی ایرانی دانسته و بدون مقایسه کیفیتی میان خودروهای تولید اروپا و چین سعی در مقایسه قیمت ها و همچنین بالا بودن هزینه ها داشت.
این مقام که نامش فاش نشده است، با متهم کردن شرکت های پژو و رنو به سنگ اندازی در برابر خودکفایی کشور، بدون اشاره به پایین بودن استاندارد قطعات خودروسازی تولید در کشور و عدم رقابتی بودن بازار تولید در ایران، خواستار خودکفایی آنهم با مشارکت شرکت های ارزان قیمت و برندهای گمنام چینی، روسی و هندی شد.
به نوشته فارس، این روزها خودروسازان ایرانی در حالی نسبت به حضور دوباره شرکت‌های خارجی در صنعت خودروی ایران اقبال نشان می‌دهند که به گفته کارشناسان صنعت خودرو، تنها با پول خرید یک ماه قطعات از پژو می‌شد دو خودروی ایرانی طراحی و تولید کرد.
این خبرگزاری در گفت و گویی به نقل از یک مقام آگاه که نامش منتشر نشده است نوشت:” مدیران خودروساز ایرانی در حالی به حضور دوباره شرکت‌های خارجی مانند پژو در ایران روی خوش نشان می‌دهند که هزینه صرف شده برای تولید محصولات این شرکت‌ها در ایران دو برابر هزینه لازم برای طراحی و تولید یک خودروی داخلی است.”
هزینه تولید یک ٢٠۶ معادل دو خودرو داخلی
به نوشته فارس، این مقام آگاه با بیان اینکه سرمایه‌گذاری سنگینی در ایران برای تولید محصولات پژو صورت گرفته است، گفت: “اگر این سرمایه‌گذاری برای تولید خودرویی داخلی هزینه می‌شد، صرفه آن برای کشور بیشتر بود. اگر سرمایه‌گذاری که برای تولید پژو ۲۰۶ صندوق‌دار صورت گرفت، برای طراحی و تولید محصولی مانند رانا انجام می‌شد، دو محصول جدید داخلی در کشور تولید می شد. برای تولید ۲۰۶ صندوق‌دار ۱۳۰ میلیارد تومان هزینه شده است که اگر این سرمایه‌گذاری برای توسعه برند ملی صورت می‌گرفت، علاوه بر تولید خودروی داخلی، به جای یک خودرو، ۲ یا ۳ محصول در کشور تولید می‌شد.”
حق لیسانس ۴٠ یورو بابت هر دستگاه
این خبرگزاری به نقل از وی در مورد دریافت حق لیسانس از سوی شرکت‌های خودروساز خارجی از تولیدکنندگان ایرانی نوشت: “حق لیسانس یا رویالتی توسط شرکت‌های معتبر دریافت می‌شود و به شرکت‌هایی که برند آنها چندان شناخته شده نیست و یا اکثر شرکت‌های چینی پرداخت نمی‌شود. در حال حاضر حق رویالتی برای خودروهایی مانند پژو ۴۰۵ و پژو پارس به کمتر از ۱۰ یورو بابت هر دستگاه رسیده است.”
به گفته وی، حق لیسانس بابت تولید یک خودرو به میزان داخلی سازی آن بستگی دارد به طوری که اگر یک قطعه داخلی‌سازی شود، نیم یا یک درصد ارزش آن قطعه بابت رویالتی به شرکت خارجی پرداخت می‌شود، به عنوان مثال بابت یک قطعه ۱۰۰ دلاری باید یک دلار به شرکت خارجی پرداخت شود. در مذاکره با شرکت‌های خارجی باید به آنها اعلام کنیم که ساخت داخل برای ما اهمیت زیادی دارد تا دانش فنی تولید را به ما منتقل کند.
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به داخلی‌سازی پژو ۲۰۶ گفت: “تنها اعتراضی که شرکت پژو می‌تواند علیه ایران داشته باشد این است که از بابت تولید این خودرو، حق لیسانس دریافت کند که در مورد داخلی‌سازی پژو ۲۰۶ ایرانی حدود ۴۰ یورو به ازای هر دستگاه از این خودرو است.”
مهاجرت طراحان ایرانی به آمریکا و استرالیا
این مقام آگاه با تأکید بر لزوم توسعه طراحی خودرو در کشور، گفت: “طراحی خودرو جزء مواردی است که در تحریم‌های کاخ سفید به آن اشاره‌ای نشده است و در حال حاضر شرکت‌های خارجی زیادی آماده همکاری با ایران در این خصوص هستند تا آخرین حلقه تکنولوژی تولید خودرو در ایران از این طریق تکمیل شود.”
وی در مورد طراحی خودروهای رانا و دنا با مشارکت مهندسان ایرانی، گفت: “به دلیل نبود کار در زمینه طراحی خودرو، بسیاری از این مهندسان از ایران خارج شده و به آمریکا و استرالیا رفته‌اند و در حال حاضر در شرکت‌های معروفی مانند بوئینگ آمریکا و یا فورد استرالیا مشغول به کار هستند. اگر این شرایط ادامه داشته باشد، باقیمانده مهندسان ایرانی نیز از ایران خارج خواهند شد در حالی که می‌توان از آنها برای طراحی محصولات جدید استفاده کرد.”
چرا باید به شرکت‌های خارجی التماس کنیم
این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه بابت طراحی و تولید رانا ۶۰ میلیارد تومان هزینه شده است، گفت: “بابت طراحی و تولید دنا نیز همین مقدار هزینه شده که نصف هزینه‌ای است که برای طراحی ۲۰۶ صندوق‌دار صورت گرفت. چه دلیلی دارد که مسئولان داخلی به توان کارشناسان و مهندسان ایرانی توجهی ندارند؟ چرا باید در شرایطی که مهندسان ایرانی از توان بالایی برخوردار هستند برای تولید خودرو به شرکت‌های خارجی التماس کنیم.”
لابی سنگین پژو و گران فروشی رنو در ایران
فارس همچنین به نقل از وی شرکت پژو و رنو را متهم به زد و بند در صنعت خودروسازی کرده نوشت: “شرکت پژو لابی سنگینی در بخش‌های مختلف کشور دارد. می‌توانیم از طراحان بزرگ دنیا برای همکاری دعوت کنیم. شرکت‌های کره‌ای و چینی در این زمینه آماده همکاری هستند که باید از آنها استفاده کرد.”
وی در گفت و گوی خود با این خبرگزاری همچنین از درخواست بالای رنو خبر داده گفت: “شرکت رنو ۲ سال پیش برای توسعه پلت‌فرم در ایران خواستار دریافت ۱۰۰ میلیون یورو شد در حالی که تنها با ۳۰ میلیون یورو می‌توان یک شرکت طراحی خارجی را به ایران آورد و با کمک آن، خودروی داخلی طراحی و تولید کرد.”
پیشنهاد قطع ناگهانی رابطه با پژو
این مقام آگاه با طرح این سؤال که کدام مدیر خصوصی با یک شرکت متخلف این طور برخورد می‌کند؟ به میزان بالای خسارتی که باید به این شرکت پرداخت شود؛ اشاره کرده و گفت: “برآورد اولیه بابت قطع رابطه ناگهانی پژو با ایران حداقل ۸۰۰ میلیون یورو است و این در حالی است که مدیر عامل ایران خودرو بدون توجه به این رقم و بدون توجه به سرمایه سهامداران باز هم از پژو می‌خواهد که در ایران حضور داشته باشد.”
وی در ادامه با انتقاد از نوع مدیریت شرکت‌های بزرگ خودروساز کشور، گفت: “اگر این شرکت‌ها به معنی واقعی خصوصی بودند، هیچ‌گاه مدیر عامل آن اجازه چنین خسارت سنگینی را از محل حضور شرکتی مانند پژو نمی‌داد و پس از دو سال خسارت، با روی خوش با شرکت پژو برخورد نمی‌کرد.”
سنگ اندازی پژو برای وابستگی بیشتر ایران
فارس در ادامه به نقل از وی و بدون مقایسه استاندارد خودروهای فرانسوی با دیگر خودروها همچون دنا نوشت: “شرکت پژو در مورد داخلی‌سازی موتور و همچنین قطعات حساس محصولاتش در ایران سنگ‌اندازی می‌کرد و نمی‌گذاشت در این بخش‌ها خودکفایی صورت گیرد. بالا بودن قیمت پک قطعات محصولات پژو دلیلی برای عدم تمایل شرکت پژو به داخلی‌سازی آن در ایران است در حالیکه اگر پولی که تنها در یک ماه بابت خرید قطعات به شرکت پژو پرداخت می‌شود در بخش صنعت هزینه می‌شد، می‌توانستیم یک محصول جدید مانند دنا را تولید کنیم.”
وی افزود: “شرکت پژو در این زمینه سنگ‌اندازی می‌کرد تا بخش عمده‌ای از پک قطعات محصولات پژو به این شرکت وابسته باشد. دلیل بالا بودن قیمت محصولات تولیدی با شرکت‌های خارجی در ایران، عدم داخلی‌سازی قطعات این محصولات است. در حال حاضر پژو ۲۰۶ ایرانی با قیمت ۳۰ میلیون تومان در داخل عرضه می‌شود که تکنولوژی تولید این خودرو از پژو گرفته شده و در همین حال، محصول مزدا ۲ که یک خودروی وارداتی است با قیمت ۷۰ تا ۸۰ میلیون تومان در بازار عرضه می‌شود.”
قیمت بی‌کیفیت‌ترین خودروی وارداتی
وی در ادامه با مناسب دانستن قیمت خودروهای چینی و به صرفه بودن آنها گفت: “در حال حاضر واردات پک قطعات یک خودروی ارزان قیمت چینی با استاندارد یورو ۴ ، دارای ۲ ایربگ، ترمز ای‌بی‌اس و ایموبلایزر کمتر از ۷ تا ۷۵۰۰ دلار نیست که به این ترتیب قیمت پک این خودرو با محاسبه دلار ۳ هزار تومانی، حدود ۲۸ میلیون تومان تمام خواهد شد. واردات این پک مشمول تعرفه ۲۶ درصدی می‌شود که قیمت آن را به ۳۳ میلیون تومان می‌رساند و در نهایت با احتساب هزینه مونتاژ، رنگ و هزینه شرکت خودروساز این خودرو به قیمت ۴۴ میلیون تومان تولید می‌شود.”
وی افزود: “این در حالی است که کیفیت چنین خودرویی پایین است و در عین حال، قیمت بی‌کیفیت‌ترین خودروی وارداتی کمتر از ۳۵ میلیون تومان نخواهد بود. در حال حاضر قیمت پک قطعات خودروهای اروپایی نیز کمتر از ۱۲ هزار دلار نیست و همچنین کوچکترین خودروی اروپایی قیمتی بالای ۱۳ تا ۱۵ هزار دلار دارد. در نتیجه، قیمت چنین خودرویی ۴۵ میلیون تومان تمام می‌شود و با احتساب هزینه حمل و نقل و تعرفه به ۸۰ میلیون تومان خواهد رسید.”
وی افزود: “مقایسه این اعداد با یکدیگر نشان می دهد که تولید خودرو در داخل نسبت به واردات خودروی ساخته شده و یا تولید به صورت CKD با صرفه تر است.”
این گزارش در حالی منتشر می شود که پیش از این کارشناسان و فعالان بازار خودرو از کیفیت پایین و دور از استاندارد قطعات تولید داخل خبر داده و خبرها نیز پیش از این بیانگر بروز تلفات و تصادفات سنگین و همچنین آتش سوزی های بسیاری به دلیل استفاده از قطعات تولید داخل و خارج از استاندارد وارداتی از کشورهای چین و هند بوده است.
