روز گذشته با انتشار خبر توافقات تازه هسته ای میان ایران و کشورهای گروه ۱+۵، خبرگزاری های کشور بیشترین تیتر خبرهای اقتصادی خود را به این موضوع مهم اختصاص دادند. برخی توافقات را مهم و اثرگذار دانسته و برخی هم این توافق را چندان مهم و کافی ندانستند.
به گزارش خبرگزاری دولت، توافق هسته ای به منزله ۲برابرشدن دریافت های ارزی ایران است. این خبرگزاری در مطلب خود به نقل از سعید لیلاز کارشناس اقتصاددان نوشت: “این توافق دریافت ارزی ایران را ۲ برابر خواهد کرد که به منزله افزایش قدرت خرید ارزی کشور است . فوری ترین تاثیر توافق هسته ای و لغو تحریم های اقتصادی ، تاثیر روانی این توافق بر جامعه ایران است چراکه جامعه ایران در این مدت تحت فشار روانی شدیدی بوده که با این توافق این فشارها از جامعه برداشته می شود. تخفیف تحریم ها در کوتاه مدت به دولت این فرصت را می دهد که مسایل معیشتی مانند مشکل افزایش هر روزه قیمت مواد غذایی را راحت تر حل کند و به مسایل جدی تر اقتصاد بپردازد.”
به نوشته ایرنا، این کارشناس اقتصاد سیاسی در خصوص نرخ تورم گفت: “رفع تحریم ها امکان می دهد که بر افزایش نرخ تورم و سقوط نرخ رشد اقتصادی غلبه کنیم و از رشد اقتصادی منفی که گریبانگیر کشور است رها شده و حداقل به سمت رشد اقتصادی صفر حرکت کنیم .”
لیلاز در مورد برداشته شدن تحریم های مربوط به صنعت خودرو سازی اظهار داشت : “تولید خودروسازی ها همین الان هم افزایش پیدا کرده و تولید در شرکت ایران خودرو به ۱۶۰۰ دستگاه در روز رسیده است ، در حالیکه پیش از این سقف تولید به کمتر از ۵۰۰ دستگاه تقلیل یافته بود. من مخالف اغراق در خصوص آثار رفع تحریم ها بر فضای کسب و کار و اقتصاد ایران هستم و معتقدم که مشکلات اقتصادی ایران منشا داخلی دارد. لغو تحریم نمی تواند به معنی اختصاص تمام درآمدهای ارزی به واردات باشد و برای خروج از وضعیت بحرانی اقتصادی باید به ظرفیت های داخلی روی بیاوریم و مشکل سو مدیریت را حل کنیم ، چرا که بسیاری از معضلات اقتصادی کشور به تحریم ها ربطی ندارد.”
به نوشته این خبرگزاری یک عضو هیات علمی دانشگاه آزاد معتقد است که توافق هسته ای ایران را از انزوای تجاری خارج می کند.
رحیم قربانی همچنین در گفت و گو با خبرگزاری دولت گفت: “صرف توافق حاصل شده حتی بدون در نظر گرفتن سطح توافقات آثار مثبتی را از جنبه های داخلی و خارجی برای کشورمان به ارمغان می آورد. بسیاری از کشورها در شرایط تحریم از معامله با ایران می ترسیدند و احتیاط می کردند و مرعوب تهدیدهای غیر مستقیم امریکا و کشورهای غربی بودند که با حصول این توافق فضای روانی ایجاد شده علیه کشورمان دور می شود. همچنین توافق هسته ای در سطح داخلی ، باعث رفع نگرانی فعالان اقتصادی و تجار و بازرگانی ایرانی و حتی صاحبان کسب و کار کوچک می شود و امید به آینده فعالیت های اقتصادی را تقویت می کند.”
اما مدیرعامل ایران خودرو نیز در مصاحبه ای به ایرنا از حل مشکلات این صنعت به سبب توافق حاصله خبر داد و گفت: “با رفع تحریم صنعت خودروی کشور، تنها ۳۰ درصد مشکلات این صنعت مرتفع خواهد شد.”
هاشم یکه زارع گفت: “به اعتقاد ما ۳۰ درصد مشکلاتی کنونی صنعت خودروسازی کشور به مساله تحریم ها ارتباط دارد اما ۷۰ درصد مابقی آن ناشی از تحریم های داخلی و سوء مدیریت است. صنعت خودروی کشور اکنون به یک برنامه استراتژیک نیاز دارد. باید برای صنعت خودروی یک برنامه پنج ساله تدوین کرد تا براساس آن به سمت خودروساز شدن حرکت کنیم.”
یکه زارع با اشاره به موانع ایجاد شده توسط تحریم برای صنعت خودروی کشور گفت: “مانع در تامین قطعات نخستین مشکلی بود که صنعت خودرو به واسطه تحریم ها با آن مواجه شد اما ایران خودرو به عنوان یک خودروساز داخلی توانست خود را با این مشکل تطبیق داده و قطعات مورد نیاز خود را تامین کند. در صورت رفع تحریم صنایع خودروسازی و حضور مجدد شرکای خارجی، باید با موضع قوی تری روی محصولاتی که خودمان طراحی می کنیم، حرکت کرد.”
یکه زارع سپس در خصوص ادامه همکاری صنایع خودروسازی کشور با شرکای چینی نیز گفت: “رویکرد ایران خودرو حرکت در مسیر منافع ملی است و هدف خودروساز شدن و قرار گرفتن در زنجیره جهانی خودروسازان خارجی و تولید خودروی کیفی است که در این راستا شرکای خارجی اروپایی برای ایران خودرو در اولویت قرار دارد.”
گزارش ها همچنین از استقبال بازار کیش از توافق ژنو حکایت داشته بطوریکه خبرگزاری وابسته به دولت در گزارشی با عنوان “لبخند بازار کیش به توافق ژنو” نوشت: ” دستیابی تیم مذاکره کننده ایران به توافق با گروه ۱+ ۵ در مذاکرات ژنو ، موجی از امید را در دل های فعالان اقتصادی و اهالی بازار منطقه آزاد کیش ایجاد و لبخند شادی را بر چهره آنان میهمان کرد.”
به نوشته این خبرگزاری؛ اهمیت این دور از مذاکرات برای فعالان اقتصادی کیش به حدی بود که آخرین اخبار مربوط به این رویداد مهم در عرصه دیپلماسی را با پیامک برای یکدیگر اطلاع رسانی می کردند.
گزارش های رسیده از بورس تهران نیز از استقبال بورس تهران خبرداده و بر این اساس، شاخص کل بورس و اوراق بهادار در پی توافق ژنو ۳ به کانال ۸۰ هزار واحد قدم گذاشت و به رقم ۸۰هزار و ۲۲ رسید.”
به گزارش منابع خبری سرمایه گذاران بازار سرمایه دیروز پس از انتشار اخبار مبنی بر توافق مذاکرات ژنو۳ اقبال مناسبی به این بازار نشان دادند به نحوی که صف های میلیونی برای خرید سهام شرکت های خودرو سازی و پتروشیمی تشکیل شد.
خبرگزاری ایسنا در گزارشی با عنوان “خوشحالی بورس از توافق هسته‌ای” از ثبت بازدهی ۱۱۰ درصدی بورس خبرداده و نوشت: “بورس اوراق بهادار تهران در دومین روز معاملاتی هفته به مذاکرات مثبت هسته ای و توافق حاصل شده میان اعضای ۱+۵ واکنش مثبت نشان داد و با گذر از ۲ کانال تاریخی، بازدهی ۱۱۰ درصدی را نصیب سهام داران کرد.”
خبرگزاری دانشجویان ایران همچنین در گزارشی دیگر از لغو تحریم واردات قطعات هواپیمایی مسافری کشور خبر داده و به نقل از بلومبرگ نوشت: ” با تعمیرات مربوط به ایمنی و بازرسی‌های داخل ایران برای برخی از ایرلاین‌های ایرانی موافقت شده است.”
به نوشته ایسنا، بر اساس توافق هسته‌ای ایران و کشورهای ۱+۵ در ژنو، ایران می‌تواند به قطعات هواپیماهای مسافری دسترسی داشته باشد.
اما بازار نرخ ارز و طلا هم پس از انتشار این خبر دستخوش شوک شد و به گزارش خبرگزاری های کشور دلار و برخی ارزهای خارجی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کردند تا جاییکه نایب رییس اتاق بازرگانی ایران، ضمن اعلام احتمال کاهش بیشتر نرخ ارز از بانک مرکزی خواست تا بازار ارز را مدیریت کند.
وی در گفت و گوی خود با ایسنا توافقات انجام شده در ژنو بین ایران و گروه ۵+۱ را مسبب کاهش نرخ ارز در کشور دانست و گفت: “اگر روند کاهشی قیمت ارز در دولت مدیریت نشود شرایط اقتصادی در طولانی‌مدت به شکل فعلی خود بازگشته و شاهد افزایش تورم خواهیم بود.”
پدرام سلطانی درباره‌ی توافقات حاصل شده در ژنو اظهار کرد: “روند تحریم‌ها که در چند سال اخیر شدت یافته بود معکوس شده و این موضوع می‌تواند نقطه‌ی عطفی برای بهبود وضعیت باشد. به‌طور قطع در کوتاه‌مدت شاهد آثار این توافق در همه شئون از جمله نرخ تورم، کاهش عمق رکود، تعدیل نرخ ارز، افزایش صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی و افزایش صادرات غیرنفتی خواهیم بود. اعتمادسازی بین ایران و کشورهای مهم دنیا با رویکرد تازه به بخش اقتصاد و بخش خصوصی این کشورها نیز تعمیم خواهد یافت.”
این در حالیست که کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد: “براساس توافق هسته‌ای بین ایران و پنج+ یک تهران می‌تواند به میلیاردها دلار درآمد حاصل از فروش محدود نفت و فرآورده‌های پتروشیمی و همچنین تجارت طلا و دیگر فلزهای قیمتی دست پیدا کند.”
به نوشته رویترز، کاخ سفید به دنبال توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ در ژنو اعلام کرد که ایران می‌تواند در ازای تعلیق برخی از ابعاد برنامه هسته‌ای خود به لغو تحریم‌ها دست پیدا کند.”
ایسنا همچنین به نقل از حمیدرضا پهلوانی رییس سابق سازمان هواپیمایی کشوری نوشت: “توافقات ژنو، گامی مهم برای نوگرایی در صنعت حمل و نقل هوایی و تامین قطعات مورد نیاز این صنعت با قیمت و زمان کمتر است. در زمان تحریم‌ها مجبور بودیم برای کسب ایمنی هواپیماها هزینه زیادی را صرف کنیم و با توجه به اینکه شرکت‌های هواپیمایی باید همه پارامترهای مشخص شده سازمان هواپیمایی را برای تامین امنیت رعایت می‌کردند هزینه و زمان زیادی برای این کار صرف می‌شد. ایرلاین‌ها برای تامین قطعات مصرفی مورد نیاز خود ممکن بود چندین کشور را دور بزند تا بتوانند قطعات را تهیه کنند ولی به دنبال این توافق هزینه‌های جاری برای ایرلاین‌ها کاهش خواهد یافت.”
هوشنگ فلاحتیان معاون وزیر نیرو نیز روز گذشته در واکنش به توافق دیروز ژنو از گشایش در صنعت برق با توجه به کاهش تحریم‌ها خبر داده و گفت:” تامین بخشی از اقلام صنعت برق متاثر از شرایط تحریم بوده که ان‌شاءالله با گره گشایی مبادلات کالا بیش از گذشته تسهیل شود و کالا و تجهیزات در زمان کمتر با قیمت مناسب‌تر در دسترس باشد. با توافق صورت گرفته امیدواریم پروژه‌های متاثر از تحریم‌ها در اسرع وقت به اتمام برسد؛ کاهش تحریم‌ها می تواند در تامین مایحتاج عمومی صنعت برق کشور یاری‌دهنده باشد. علیرغم این که ایران جز کشورهایی است که توان نیروگاه‌سازی دارد.”
خبرگزاری مجلس شورای اسلامی هم به نقل از اسماعیل جلیلی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، نوشت: “قطعا مذاکرات بر مسایل اقتصادی تاثیر دارد. بخشی از سخت گیری ها ازسوی کشورهای اروپایی و آمریکایی انجام شده بود که قطعا عقب نشینی آنها از این موضع تهدید کننده باعث ایجاد فرصت های جدیدی در بازار های بین المللی می شود و پویایی را در اقتصاد داخلی ایجاد می کند. بخشی از تحریم ها تحت تاثیر مصوبات سازمان ملل است که با مذاکرات قطع و وصل یا کم و زیاد نمی شود و سازمان ملل باید ورود کند اما برخی از تحریم ها ناشی ازاقدامات یک طرفه اروپا و آمریکا است که قطعا این مذاکرات اثر بخش خود را بر آن خواهد داشت. دولت باید از شرایط پیش آمده برای تثبیت فعالیت‌های خود در حوزه بین المللی بهره بگیرد. فرصت خوبی در مذاکرات ایجاد شده است که امیدوارم پایداری این فرصت‌ها بعد از دوران اعتماد سازی بتواند شرایط حضور ایران در عرصه های مختلف دانش، اقتصاد، توسعه و فرهنگ را با موفقیت فراهم کند.”
خبرگزاری فارس هم در گزارشی از واکنش اقتصاد ایران به توافق ژنو نوشت: “اخبار حاکی از کاهش قیمت و یا بی‌تفاوتی بازارهایی مانند سکه و ارز، مسکن و خودرو نسبت به این توافق است.”
فارس همچنین به نقل از علی محمد نوریان قائم‌مقام وزیر راه، نوشت: “با توجه به توافقات هسته‌ای امروز پیش‌بینی می‌شود صنعت حمل و نقل هوایی ایران از گردونه تحریمهای ناجوانمردانه خارج شود و در اولین گام مشکلات تأمین لوازم یدکی، موتور و قطعات و تأمین سوخت هواپیما رفع می‌شود. “
این خبرگزاری همچنین به نقل از سیدبهاءالدین حسینی هاشمی کارشناس اقتصاد نوشت: “با توجه به متغیرهای اقتصاد داخلی، قیمت ارز نمی‌تواند به کمتر از ۲۶۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان برسد. بازار داخلی طلا متاثر از کاهش نرخ اونس و ارز قرار گرفته است. گشایش در منابع ارزی دولت به این معنا نیست که بانک مرکزی و دولت می‌تواند تمام آن منابع را به بازار تزریق کند. یکی از آثار روانی تحریم‌ها بلوکه شدن منابع ارزی بود که رفع آن می‌تواند بر کاهش اثرات روانی بر نرخ ارز تاثیر‌گذار باشد.”
فارس همچنین لغو تحریم صادرات پتروشیمی را امتیاز خاصی تلقی نکرد و به نقل از احمد مهدوی دبیر انجمن کارفرمایی پتروشیمی، نوشت: “تحریم‌ها اثری بر صادرات محصولات پتروشیمی ایران نداشته‌اند و لغو تحریمهای پتروشیمی و طلا، روغن ریخته را نذر امامزاده کردن است. قبلا هم به تیم مذاکره کننده تذکر داده بودیم که لغو تحریم پتروشیمی امتیاز خاصی محسوب نمی شود.”
این خبرگزاری در خصوص واکنش بازار مسکن به توافق ژنو به نقل از خسروی رئیس اتحادیه املاک کشوری نوشت: “واکنش بازار مسکن به توافق ژنو تا ۱۰ روز آینده خود را نشان می‌دهد. در حال حاضر مشتری در بازار مسکن برای خرید به مشاوران املاک مراجعه می‌کنند، اما چون قیمت‌ها یک مقدار بالا است و با عقل و قدرت خرید مردم جور در نمی‌آید، خرید و فروش راکد است.”
خبرگزاری وابسته به نهاد سپاه همچنین از بی‌اعتنایی بازار خودرو به نتایج مذاکرات ژنو خبر داده نوشت: “بازار راکد خودرو نسبت به نتایج مذاکرات ژنو واکنشی نشان نداد. رکود خرید و فروش در بازار خودرو و گرانی نرخ‌ها در این بازار آنقدر زیاد است که حتی نتایج مذاکرات ژنو نیز نتوانست این بازار را به واکنش وا دارد. در حال حاضر قیمت خودرو در بازار بالاتر از توان خرید اکثر مردم است و همین مسئله باعث رکود در بازار شده است، به طوری که خریداری برای خودروهای گران‌قیمت وجود ندارد.”
خبر گزاری مهر هم در گزارشی به نقل از محمدحسین داجمر مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی، نوشت :”منتظر لغو تحریم کشتیرانی پس از توافق هسته‌ای هستیم. اگرچه در توافق هسته ای ایران با گروه ۱+۵ صحبت از برداشتن تحریم نفت و محصولات پتروشیمی است، اما مشخص نیست که آیا حمل آنها نیز آزاد شده است یا خیر؛ بنابراین امیدواریم که تحریم کشتیرانی جمهوری اسلامی نیز برای حمل نفت و پتروشیمی برداشته شود. در روزهای گذشته نیز خبری مبنی بر به روزرسانی تحریمهای جدید علیه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران منتشر شده است، اما به صورت ابلاغیه، نامه ای به کشتیرانی نرسیده است که بر مبنای آن، مقرر شده باشد که تحریم جدیدی اعمال شود.”
مهر همچنین در گزارشی دیگر به نقل از یحیی آل اسحاق رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران، نوشت: ” نباید انتظار داشت با توافق هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵، تمام مشکلات اقتصادی ایران حل شود. باید انتظارات از این توافق را نیز مدیریت کرد، به این معنا که نباید انتظار داشت با به نتیجه رسیدن مذاکرات، تمام مشکلات اقتصاد ایران باید حل شود بلکه مسئولان مدیریتی و تصمیم گیر کشور باید به نحوی عمل کنند که موانع به‌وجود آمده بر سر راه رشد و رونق اقتصاد ایران به بهانه تحریم و برخی محدودیت‌ها از بین برود.”
