کمتر از ۲۰ روز دیگر تا برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران باقی مانده است. تاکنون این دوره از انتخابات ریاست جمهوری واکنش و اظهار نظر دولت ها، نهادهای بین المللی و شخصیت های مدافع حقوق بشر را برانگیخته است. از سوی دیگر جناح های درون حاکمیت نیز در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری دچار تقابل شفاف تری شده اند.
یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران، با کاندید شدن اسفندیار رحیم مشایی و اکبر هاشمی رفسنجانی در آخرین دقایق می رفت تا به یک رقابت تنگاتنگ بین نمایندگان مختلف جناح های درون حاکمیت بدل شود، اما با یک حرکت غیر منتظره از سوی شورای نگهبان و رد صلاحیت این دو نامزد ریاست جمهوری، واکنش ها نسبت به نمایشی بودن این انتخابات شدت پیدا کرد. رهبر جمهوری اسلامی، حلقه شخصیت های اطرافش را در سال های گذشته تنگ و تنگ تر کرده است به طوری که در آخرین اقدام، هاشمی رفسنجانی که از شخصیت های اصلی شکل گیری نظام جمهوری اسلامی در زمان انقلاب ۵۷ بوده و همواره در کلیدی ترین رده های حکومت ایفای نقش کرده است نیز از این حلقه کنار گذاشته شد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی، نهایت استبداد حاکم بر جمهوری اسلامی را بروز داد.
تحلیل هاشمی رفسنجانی از شرایط کشور
اکبر هاشمی رفسنجانی، اولین واکنش به اعلام رد صلاحیت خود برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری، روز چهارشنبه، اول خرداد، تصمیم‌گیران اصلی در جمهوری اسلامی را «نادان» خطاب کرد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد آن چه خطر تجزیه ایران خواند هشدار داد و گفت: «در مجلس سنای آمریکا دو طرح خطرناک وجود دارد. منتظر انتخابات بودند که تکلیف روشن شود و گویا از این پس فعال می‌شوند. می‌خواهند سیستان و بلوچستان و آذربایجان را تجزیه کنند. بعد هم قرار است اگر اسرائیل به ایران حمله نظامی کرد به او کمک نظامی کنند. شاید جنگ روانی باشد اما به قول علما هر احتمالی برای انسان تکلیف می‌آورد ».
او که در جمع اعضای ستادش سخن می گفت، افزود: «پولی نمانده و اگر هم باشد قابل انتقال به داخل نیست. پول‌های خارجی را خوش‌بینانه به چین دادیم و آنها با دریافت هزینه‌ای آن را به یوآن [پول ملی چین] تبدیل کردند و بعد هم گفتند به جای پول کالا می‌دهیم، اما نه هر کالایی، بلکه آنچه خودمان تعیین می‌کنیم. هند هم آمده نفت ما را با قیمتی خیلی ارزان می‌خرد، اما حاضر نیست حتی روپیه بپردازد».
شدت تحریم ها از سوی امریکا
سخنان هاشمی رفسنجانی از شرایط فعلی ایران تحلیل اشتباهی نبود چرا که در روز پنجشنبه و تنها یک روز پس از سخنان هاشمی، کمیته سیاست خارجی مجلس نمایندگان آمریکا که رهبری آن هم اکنون در اختیار جمهوری‌خواهان است طرحی را به‌تصویب رساند که بنا بر آن تحریم‌های جدیدی را علیه جمهوری‌اسلامی ممکن می‌سازد. در صورت تصویب قانونی این طرح، کشورها و شرکت‌هایی که خرید نفت از ایران را کاهش ندهند به “فهرست سیاه” آمریکا افزوده خواهند شد و مجازات‌های اقتصادی در انتظار آنان خواهد بود. این اقدام کاهش درآمدهای ارزی ایران را هدف خود قرار داده است.
شرکت‌هایی که به بخش مالی ایران از طریق همکاری در عرصه‌های خودروسازی و معادن یاری می‌رسانند نیز می‌توانند در “فهرست سیاه” آمریکا قرار بگیرند.
همچنین مجلس سنای آمریکا در گامی دیگر با اکثریتی قاطع (۹۹ رای موافق و بدون رای مخالف) از باراک اوباما، رئیس‌جمهور این کشور خواست که در صورت حمله نظامی اسرائیل به ایران از تل‌آویو “بطور دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی” پشتیبانی کند. به گفته سناتورهای آمریکایی، اسرائیل با این اقدام از “شهروندان، تمامیت ارضی و موجودیت خود” پاسداری می‌کند.
به گفته حامیان اسرائیل این اقدام بیانگر “قاطعیت ایالات متحده برای پیشتیبانی از اسرائیل” بوده و نشان می‌دهد که “برنامه اتمی ایران خطری برای آمریکا، اسرائیل و امنیت بین‌المللی” است.
ایران به خاطر برنامه هسته‌ای خود با تحریم‌های سنگین بین‌المللی مواجه است. محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت ایران، و دیگر مقامات حکومت در ابتدا این تحریم‌ها را «کاغذپاره» می‌خواندند، اما اکنون به تاثیر منفی آن بر اقتصاد کشور معترفند.
این تحریم‌ها مانع انتقال پول به داخل کشور می‌شود و همین مسئله تجارت ایران با جهان خارج را دشوار ساخته است، به طوری که در بسیاری از موارد شرکت‌های خارجی خریدار نفت ایران، مانند «شل»، نتوانسته‌اند بدهی خود به تهران را بپردازند.
به هر حال آنچه در این میان مهم است، عدم اهمیت سرنوشت کشور و مردم برای قدرت طلبانی است که در را امور قرار دارند.
رد صلاحیتی پر هزینه برای نظام
رد صلاحیت هاشمی رفسنجان مرز بندی مشخصی را نیز در میان علما ایجاد کرده است به طوری که آیت الله صانعی، موسوی اردبیلی و بیات زنجانی به ترتیب طی تماس تلفنی و نگارش نامه به هاشمی رفسنجانی از وی حمایت کرده و شجاعت وی را ستوده اند. در مقابل تعدادی از شخصیت های حوزه نیز از رد صلاحیت های شورای نگهبان تشکر کرده اند.
فارغ از جدل هایی که می رود تا در میان جناح های درون نظام صورتی تازه پیدا کند، انتخابات ریاست جمهوری در ایران تا زمانیکه سدی به نام شورای نگهبان وجود داردف انتخاباتی عادلانه، شفاف و آزاد نمی باشد. همانطور که در روند احراز صلاحیت های این دوره اکثریت اعضای شورای نگهبان ثابت کردند حتی توان تحمل ورود افراد خودی و یاران دیروز به صحنه رقابت انتخاباتی را ندارند.
این تصمیم گیری جهت دار شورای نگهبان و خاطره انتخابات دوره دهم و شکل گیری اعتراضات مردمی جنبش سبز و حصر خانگی دو تن از کاندیداهای انتخابات گذشته، سبب شده است واکنش های مختلفی از سوی دولت های دیگر و نهادهای بین المللی به نحوه برگزاری انتخابات در ایران صورت پذیرد.
در همین رابطه “سازمان دیده‌بان حقوق‌بشر” در بیانیه‌ای می‌گوید وجود نقایص جدی در انتخابات و موارد نقض حقوق‌بشر توسط حاکمیت جمهوری اسلامی، هرگونه چشم‌اندازی برای برگزاری یک “انتخابات آزاد و عادلانه” در ایران را از بین برده است.
بیانیه‌ی “سازمان دیده‌بان حقوق‌بشر” درباره‌ی انتخابات ریاست‌جمهوری خردادماه در ایران روز جمعه ۳ خردادماه انتشار یافت. این نهاد بین‌المللی مدافع حقوق‌بشر می‌گوید، تعداد بی‌شماری از فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران، طی سرکوب‌های خشونت‌بار ناشی از انتخابات جنجال برانگیز ریاست‌جمهوری سال ۲۰۰۹ بازداشت شدند، دو تن نامزدهای سابق ریاست‌جمهوری در حصر خانگی قرار دارند، سرعت اینترنت به شدت کاهش یافته، فعالیت چهره‌ها و احزاب هم‌سو با جنبش اعتراضی ممنوع شده و روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویس‌ها احضار و بازداشت می‌شوند.
روزنامه «واشینگتن تایمز» نیز در مطلبی در مورد انتخابات ریاست جمهوری ایران، آن را یک «نمایش کمدی» توصیف می‌کند و می‌گوید هدف اصلی از برگزاری این نمایش حفظ و تداوم این توهم است که گویا مردم ایران در تصمیم گیری‌های سیاسی کشور خود نقش دارند. کِنِت تیمِرمَن، نویسنده این مقاله می‌گوید هر چند چنین نمایش‌هایی در خود ایران طرفدار زیادی ندارد، ظاهرا روی سخنان و موضع گیری‌های برخی از مقام‌های دولت آمریکا تاثیرگذار بوده است.
همچنین جان کری، وزیر خارجه آمریکا با اشاره به بررسی صلاحیت داوطلبان توسط شورای غیر انتخابی نگهبان، انتخابات ایران را “غیرشفاف” خواند. او از عدم حضور نمایندگان سلیقه‌های مختلف در این انتخابات انتقاد کرد.
در روسیه نیز این روزها تیتر روزنامه ها و سرخط خبرهایش با انتخابات ایران پیوند خورده است. همچنین قرار است فردا ، ششم خرداد ماه انستیتوی شرق شناسی روسیه نشستی با عنوان “ایران در آستانه‌ی انتخابات” برگزار کند. در این نشست کارشناسان و شرق شناسان روسیه نقطه‌نظرات خود را درباره‌ی انتخابات ریاست جمهوری ایران ابراز خواهند کرد.
در پایان باید گفت در صورت ادامه روند اتخاذ شده از سوی رهبر جمهوری اسلامی، بدون شک نامی که پس از یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اعلام خواهد شد، منتخب رهبر جمهوری اسلامی و جریان حامی وی است و با هدف یکپارچه کردن امپراطوری نظام با رهبری علی خامنه ای می باشد.
