طی ماه‌های اخیر گزارش‌های تکان دهنده ای از سوی رسانه های درباره صادرات خاک کشاورزی و واگذاری زمین به شهروندان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس منتشر شد.
موضوع صدور خاک از دو سال پیش آغاز شد. اگرچه مقامات مسئول ایران سعی در پنهان کردن فروش خاک مرغوب کشور به کشورهای عربی داشتند اما اولین بار رسانه های عربی خبر از امضای تفاهمنامه ایران با قطر جهت فروش خاک ایران دادند.
پس از علنی شدن این فاجعه مسوولان ایران بر این موضوع صحه گذاشتند که با انتقادات و واکنش های فعالان محیط زیست و نمایندگان مجلس روبرو شد. اما تاکنون مشخص نشده است که فروش این ثروت ملی توسط چه نهادی صادر شده است و پول حاصل از فروش آن در کجا هزینه می گردد.
به گفته کمال‌الدین پیرموذن نماینده مجلس، فروش خاک کشور بطورعمده به کشورهای عربی به فروش می رسد ولی متاسفانه آماری از مقدار و میزان آن وجود ندارد.
عباس پاپی‌زاده سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس با تاکید بر اینکه موضوع صادرات خاک کشاورزی یک بحث امنیت ملی شمرده می شود می گوید: “خاک در مرزبندی‌ها مهم است و قلمرو و وضعیت جغرافیایی یک کشور را نشان می‌دهد اما متاسفانه شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد خاک شیرین مرغوب کشاورزی از استان‌های بوشهر و هرمزگان در جنوب ایران به کشورهای قطر و امارات متحد عربی صادر می‌شود.”
بر اساس گزارش ها، روزنامه‌نگارانی که برای پوشش خبرهای زلزله به بوشهر سفر کرده بودند، از نزدیک شاهد بارگیری خاک شیرین ایران برای فروش به کشورهای حاشیه خلیج فارس بوده‌اند.
بعد از نفت، خاک از مهم‌ترین منابع کشور به حساب می‌آید. خاک جزو منابعی است که تشکیل مجدد آن سالیان سال زمان می‌برد این در حالی است که کارشناسان محیط زیست معتقدند هرساله به دلایل مختلف از جمله فرسایش، دو میلیارد تن خاک در کشور از بین می‌رود و روند رو به افزایش صدور گسترده خاک مرغوب به کشورهای عربی هشداردهنده است.
طبق قوانین ایران صادرات خاک کشاورزی ممنوع است؛ اما صادرات خاک حاصل خیز به شکل محموله‌های شن، ماسه و مواد معدنی صادر می‌شود تا قانون را هم دور زده باشند.
خروج خاک یا در قالب بسته‌بندهایی مانند تمام کالاهایی که از کشور قاچاق می‌شود و یا در قالب صادرات گل و گیاه همراه با خاک، صورت می گیرد.
به گزارش شرق، مرغوب‌ترین خاک ایران روانه سرزمین عرب‌نشین می‌شود تا جزایری به مساحت پنجاه کیلومتر مربع به اسم جزایر «النخیل» موسوم به «پالم آیلند» در سواحل جنوبی خلیج‌فارس و در کشور امارات ساخته شود، که هم تهدیدی برای محیط‌زیست خلیج‌فارس محسوب می‌شود و هم خواسته یا ناخواسته تیشه بر ریشه معادن و منابع ایران می‌زند.
فروش خاک کشور علاوه بر اینکه بحث عرق ملی را با خود به دنبال دارد، موضوع به‌هم‌خوردن ساختار اکولوژیکی خلیج‌فارس و اثرات مخرب زیست‌محیطی را هم مطرح می‌کند.
اسماعیل کهرم فعال محیط زیست می گوید: “یکی از مهم‌ترین ضررهای قاچاق خاک از ایران به کشورهای خلیج‌فارس آن است که در وهله نخست با کندن خاک، منابع زمینی دچار تخریب می‌شوند و خاکی را که زنده بوده و در اکوسیستم نقش فعال بازی می‌کرده است، دچار مرگ می‌کنند و آن‌گاه این خاک مرده را (قانونی یا غیرقانونی) به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس می‌برند و در ساخت جزایر مصنوعی از آن استفاده می‌کنند. این امر موجب از بین رفتن حیات کف خلیج و کف‌زیانی که در آن مناطق زندگی می‌کنند، می‌شوند.
صادرات خاک حاصل‌خیز ایران به کشورهای دیگر در حالی موجب نگرانی شده است که از سوی دیگر، اخباری منتشر شده است که به نقل از یک مقام وزارت نیرو ایران خطر بحران خشکسالی ایران را تهدید می کند.
علیرضا دائمی، سرپرست معاونت آب وزارت نیرو در این زمینه یادآوری کرده است که ایران در ۱۰ سال گذشته به شکل پیاپی خشکسالی داشته و میزان بارندگی آن تا ۷۵ درصد سطح عادی کاهش پیدا کرده است.
همچنین، خبرگزاری مهر از قول “یک مقام مسئول سفارت قطر در تهران” گزارش داده است که اجاره بخشی از زمین‌های کشاورزی ایران به قطر قطعی شده و زمین‌های مورد نیاز در حدود ۷ تا ۸ ماه پیش، از ایران اجاره شده است.
