
عکسها از فارس
صبح روز ١۴ بهمنماه مراسم رونمایی از جنگندهای با نام «قاهر ٣١٣» در پایگاه یکم شکاری مهرآباد تهران با حضور محمود احمدینژاد، سردار وحیدی وزیر دفاع و جمعی از فرماندهان ارتش و سپاه برگزار شد. در این مراسم احمدی نژاد با اشاره به اینکه ملت ایران هر روز دستاورد جدیدی را به جامعه بشری تقدیم میکند، مدعی شد: هواپیمایی که شما هماکنون شاهد آن هستید یک هواپیمای «شکاری – بمبافکن» است که اصل طراحی و ساخت آن توسط متخصصان ایرانی انجام شده است و دارای ویژگیهای بسیار برجستهای است.» به گفته او و فرماندها نظامی ایران جنگنده قاهر ۳۱۳ در ردیف پیشرفتهترین هواپیماهای روز دنیا قرار دارد و احمدینژاد مدعی شده است که با خلبان آزمایشی این هواپیما صحبت کرده و او از عملکرد پروازی آن اظهار رضایت و آن را عالی عنوان کرد.
اما در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و در شرایطی که از سالها پیش تحریمهای جهانی حوزه نظامی ایران را شامل می شده، طرح این ادعا که جنگنده «قاهر ٣١٣» از پیشرفتهترین جنگندههای جهان است، چه میزان میتواند به واقعیت نزدیک باشد؟
نخست آنکه رونمایی از این مدل هواپیما نه در یک پرواز آزمایشی بلکه در فضایی سربسته صورت گرفته و تاکنون هیچ تصویر یا فیلمی از پرواز این هواپیما منتشر نشده است، و آخرین مدلی جنگندهای که به گفته ایران ساخت داخل بوده هواپیمایی تحت عنوان «آذرخش» است.
بنا به آنچه در عکسهای منتشر شده در مراسم رونمایی «قاهر ٣١٣» مشخص شده علاوه بر نامشخص بودن قابلیت پرواز ضعف در در طراحی و ساخت بدنه آن است. کیفیت شیشه کابین خلبانان به طور مشخص آنقدر پایین است که نمای پشت آن به طور کل غیرشفاف می شود و «دید خلبان» که یکی از اصلیترین ارکان پرواز است را مختل میکند.
از این هواپیمای به ظاهر جنگنده به عنوان «شکاری – بمب افکن» یاد می شود، اما خصوصیت مشترک تمامی هواپیماهای نظامی امنیت خدمه پرواز و حفاظت از آلات و ابزار الکترونیکی هدایت پرواز است و کابین به گونهای طراحی میشود که بدن خلبان و گیجهای الکترونیکی تا حداکثر ممکن حفاظت شوند، اما در طراحی «قاهر ٣١٣» چنین چیزی رعایت نشده طوریکه نیمه بالایی بدن خلبان و حتی زانوها و همینطور گیجهای الکترونیکی از سطح کابین بالاتر است.
«آذرخش» و «صاعقه» از هواپیماها و «طوفان» از جمله هلیکوپترهایی است که ایران با پس از تعمیر و بهینهسازی مدلهای خارجی آن که پیش از انقلاب وارد شده بود، مدعی خودکفایی در تولیدشان شد. صاعقه مدل تعمیر شده هواپیمای اف-۵ ساخت امریکا، ساخت شرکت نورتروپ است که در سال ۱۹۵۸ اولین پرواز آزمایشی خود را انجام داده و از دهه ۱۳۴۰ وارد نیروی هوایی ایران هم شد.
همچنین در سال ۲۰۰۰ هفتهنامه نظامی «جینز دیفنس» گزارش داد که جنگنده «آذرخش» که در گذشته تصور میشد با سر هم بندی قطعات جنگندههای روسی و چینی موجود در ایران ساخته شده باشد در واقع یک نمونه بزرگتر هواپیمای اف-۵ ساخت نورتروپ گرومان با اویونیک روسی است.
همچنین هلیکوپتر «طوفان» مدل تعمیر شده هلیکوپتر «کبرا» ساخت آمریکا است که ۲۰۲ فروند از آن در دهه ۱۹۷۰ از سوی ایران خریداری شد و در جنگ هشت ساله با عراق کاربرد فراوانی داشت و ایران طی چند سال گذشته با بهینهکردن بعضی مدلهای آن مدعی تولید انبوه این مدل از هلیکوپتر شده است.
در خصوص جنگنده «قاهر ٣١٣» باید گفت که امیر موسوی جانشین فرمانده کل ارتش در مراسم رونمایی بدون آنکه از قابلیتهای این هواپیما موضوع عنوان کند تنها به اینکه نیروی هوایی دستاوردهای خوب و جدیدی برای مقابله با نبردهای آینده دارد بسنده کرده است.