به دنبال فروکش کردن تب ارز در کشور، و وعده دولت و بانک مرکزی در کنترل ارز موجود و همچنین جمع آوری دلارهای فروخته شده در بازار آزاد، رییس کل بانک مرکزی از مردم خواست که به جای نگهداری دلارهای خود در خانه، با افتتاح حساب ارزی هم اصل آن را برای خود تضمین کنند و هم سود دریافت کنند. اما آنچه شهروندان شاهد آن بودند، اتفاقی از جنس تقلب در امانتداری بود.
به گزارش همشهری؛ مردم می‌گویند بانک‌های عامل در مقابل بخشنامه بانک مرکزی به صراحت مقاومت می‌کنند و به بهانه‌های مختلف از پرداخت ارز به سپرده گذاران و کسانی که درآمدشان ارزی است، خودداری کرده و عنوان می‌کنند که این کار را با هماهنگی بانک مرکزی انجام می‌دهند.
بنابر این گزارش برخی شهروندان در روزهای اخیر در تماس با همشهری با اشاره به اینکه با اعتماد به بانک مرکزی اقدام به سپرده‌گذاری ارزی نزد شبکه بانکی کرده‌اند، اما در هنگام مراجعه به بانک برای برداشت تمام یا بخشی از سپرده خود و سود ناشی از آن می‌گویند نه‌تنها حاضر به پرداخت ارز نیستند بلکه تنها ارز سپرده شده را با ریال آن‌هم بر مبنای نرخ ارز مرجع پس می‌دهند.
این گزارش به نقل از یک شهروند تهرانی که چند‌ماه پیش مقداری دلار مازاد خود را به جای نگه‌داشتن در خانه، نزد یکی از بانک‌های خصوصی به نام… سپرده‌گذاری کرده است، می‌گوید:”چندین روز است که به بانک مراجعه می‌کنم و خواستار دریافت سود سپرده ارزی خود هستم اما می‌گویند سود آن را به‌صورت ریالی بر مبنای هر دلار آمریکا ۱۲۲۶تومان پرداخت می‌کنیم و وقتی اعتراض کردم، گفتند برو بانک مرکزی شکایت کن!”
همشهری همچنین در ادامه به نقل از برخی شاغلان در بخش‌های اقتصادی دولتی و نیمه دولتی هم که به واسطه شغل خویش بخشی از حقوق یا حق ماموریت‌شان ارزی است، می نویسد: “بانک‌های عامل در حالی می‌گویند حقوق شما را به‌صورت ریالی و برمبنای دلار مرجع پرداخت می‌کنیم که کارفرما در محاسبه حقوق آنها، مبنا را بر ارز قرار می‌دهد و طبق قانون بانک‌های عامل باید وفق مقررات، ارزهای واریز شده از سوی کارفرمایان را به ذی نفعان پرداخت کنند. این در حالی است که بانک مرکزی اخیرا در بخشنامه‌ای به بانک‌های عامل تأکید کرده است؛ دارندگان ارز (اسکناس) می‌توانند با مراجعه به بانک‌های عامل نسبت به افتتاح حساب ارزی در قالب سپرده‌های قرض‌الحسنه (پس‌انداز و جاری) و سرمایه‌گذاری (مدت‌دار) اقدام کنند و بدیهی است سود متعلقه به حساب‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار بایستی با واحد ارزی حساب مشتریان محاسبه و پرداخت شود.”
این گزارش همچنین می افزاید: “براساس این بخشنامه که در اجرا نادیده گرفته می‌شود، چنانچه متقاضی درخواست دریافت سود متعلقه و یا بخشی از سپرده مفتوحه و یا انسداد حساب را داشته باشد، آن بانک مکلف است عین ارز وصول شده و یا معادل آن به سایر ارزهای جهان‌روا (با موافقت متقاضی) را از محل منابع ارزی آن بانک به‌صورت نقدی (اسکناس) به صاحب حساب پرداخت کند و اخذ هرگونه تعهد توسط بانک عامل از دارندگان حساب مبنی بر پرداخت ارز در حد مقدورات و یا معادل آن به ریال جهت افتتاح حساب مجاز نخواهد بود.”
این در حالیست که پیش از این بانک مرکزی در توصیه ای دلاری، از مردم خواسته بود تا دلارهای خریداری شده خود را نزد بانک ها گذاشته و با دریافت سود، دلارهای خود را به چرخه پولی کشور بازگردانند.
بر این اساس، محمود بهمنی، رییس‌کل بانک مرکزی با اعلام اینکه بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز در روزهای التهاب، بیش از مقدار معمول دلار به بازار تزریق کرده، به مردم توصیه کرده که به جای نگهداری دلارهای خود در خانه، با افتتاح حساب ارزی هم اصل آن را برای خود تضمین کنند و هم سود دریافت کنند.
وی به سپرده‌گذاران ارزی اطمینان داده بود که اصل و فرع پول خود را می‌توانند در هر زمانی به صورت ارزی دریافت کنند.
گرچه به گفته بهمنی؛ سود سپرده‌های ارزی به ۴درصد و سود اوراق مشارکت ارزی هم به ۶درصد افزایش پیدا کرده است و مردم می توانند با خیال راحت سپرده‌گذاری ارزی کنند، اما آنچه اتفاق افتاده بیانگر نافرمانی برخی بانک ها در ارائه امانت و سپرده مردم و در پی آن بی اعتمادی به سیستم بانکی کشور است.
ناظران می گویند که این نوع برخورد از سوی بانک ها به خودی خود بیانگر فقدان اقتدار و مدیریت از سوی بانک مرکزی بر عملکرد بانک ها و نا امنی مالی در کشور است. به باور این ناظران ادامه روند فعلی و بروز این گونه رفتارها از سوی مراکز مالی و سپرده گذاری در کشور نه تنها اعتماد شهروندان به سیستم و نظام مالی را هدف قرار خواهد داد، بلکه در نوع خود می تواند به ناهنجاری های بسیار خطرناکی در سطح جامعه بدل شده و امنیت بازار و اجتماع را با معضلات تازه ای روبرو کند.
