پس از سه دهه شعار مبارزه با فساد اقتصادی و ادعای آخرین رییس دولت برای مبارزه و معرفی مفسدین اقتصادی کشور، امروز رسانه ها در بخش اعظم خبرهای خود با عنوانین مختلفی از جمله اختلاس، تخلف، رانت و فساد، علیه دولتی تیتر می زنند که تا چندی پیش بهترین و نزدیکترین دولت به نظرات مقام رهبری نظام بود.
اما آنچه به این اتفاق رنگ بیشتری داد، تحریم های بین المللی بود که علیه سیاست ها و عملکرد نظام اعمال شد و عرصه را برای ریخت و پاش، منفعت طلبی و پنهان کاری دست اندرکاران تنگ کرد. این امر تا بدانجا پیش رفت که دیروز خبرگزاری مهر با انتشار مطلبی از قول رئیس اتاق بازرگانی و عضو شورای پول و اعتبار، ضمن انتقاد از فضای آلوده به رانت کشور و اعتراف به بی کفایتی مدیریت دولت در این خصوص، اقتصاد کشور را خیابانی دانسته و خواستار پلیسی شدن آن شده بود.
به گزارش مهر؛ رئیس اتاق بازرگانی و عضو شورای پول و اعتبار با بیان اینکه اقتصاد بزرگ ایران را نباید یک بازار حاشیه‌ای کنار خیابان اداره کند، گفت: “رانت اگر در جایی از اقتصاد پیدا شد، تا هر جایی که آن اقتصاد توسعه یافته است، نفوذ کرده و آن را فاسد می‌کند؛ اینجا است که باید مدام اقتصاد را پلیسی کرد تا بتوان این نقیصه را برطرف کرد.”
بنابر این گزارش، محمد نهاوندیان با تاکید بر ضرورت برنامه‌ریزی در بازار ارز گفت: “بدهی‌های تولیدکنندگان به بانکها، بدهی‌هایی که بانکها به بخش‌های مختلف دارند و یا تعهداتی که در گذشته انجام شده است، همه را باید در مدیریت بازار ارز لحاظ کرد تا بتوان شرایطی را فراهم کرد که بازار حاشیه‌ای خیابان، برای کل اقتصاد بزرگ ایران، تعیین نرخ نکند.”
وی تصریح کرد: “اگر قرار است در جایی از اقتصاد، به کمک مصرف‌کننده یا برخی صنایع بشتابیم؛ این کار را می‌توان به صورت ریالی صورت داد؛ چراکه دلیلی ندارد که دلاری عمل شود؛ در غیر این صورت، این نقطه، مبدا دلاری کردن اقتصاد ایران است. چنانچه می‌خواهیم در داخل اقتصاد به مصرف‌کننده خاص یا تولیدکننده‌ها، با رویکرد مشخصی کمک کنیم، نباید از ابزار دلار استفاده کرد؛ چراکه این این منطق ندارد. در مقابل باید شرایطی را فراهم کرد که دلار نرخ واحدی در اقتصاد پیدا کند.”
نهاوندیان همچنین با اشاره به وجود رانت خواری و فساد گسترده در کشور اظهار داشت: “اگر چنین شد، آنگاه همه رانتها خواهد خشکید، این در حالی است که رانت اگر در جایی از اقتصاد پیدا شد، تا هر جایی که آن اقتصاد توسعه یافته است، نفوذ کرده و آن را فاسد می‌کند؛ این جا است که باید مدام اقتصاد را پلیسی کرد تا بتوان این نقیصه را برطرف کرد.”
عضو شورای پول و اعتبار در توضیح این مطلب ادامه داد: “اختلال در مکانیزم عرضه و تقاضا در یک گوشه از اقتصاد ایران، در همانجا متوقف نخواهد شد؛ بلکه این اختلال به همه جای اقتصاد تسری می‌یابد. بنابراین به جای اینکه هزینه‌های مدیریت اداری بازار را بر خود تحمیل کنیم؛ باید مبدا را اصلاح کرد.”
نهاوندیان ضمن ابراز نگرانی از وضعیت شکاف حاصله در بازار ارز و سرایت آن به دیگر بخش های اقتصاد خواستار اجتناب از تصمیمات شتابزده و حاکم کردن نگاه درازمدت بر تصمیمات کوتاه مدت در سیستم مدیریتی کشور شد.
پیش از این نیز وزیر اقتصاد کشور با اذعان به رشد رانت خواری و وجود فساد افسار گسیخته در کشور، ضمن ایراد سخنانی قسم خورد تا با رانت خواری در کشور مبارزه کرده و در این راه هم با کسانی علیه دولت صحبت می کنند تعارف نخواهد داشت.
به گزارش فارس شمس الدین حسینی اذعان داشت: “جلوی رانت و رانت‌خواری را به ولله می‌گیریم حتی اگر تمام تریبون‌ها علیه ما صحبت کنند، زیرا هیچ وظیفه‌ای غیر از حفاظت از منافع کشور نداریم و تعارف هم نمی‌کنیم.”
حسینی با بیان اینکه اگر لازم باشد بیشتر با مردم صحبت می‌کنیم، افزود: “در مورد تمام افرادی هم که از این رانتها بهره‌مند شده‌اند به گمرک گفته‌ام که لیست‌ها را در اختیار سازمان توسعه تجارت و سازمان حمایت قرار دهند تا به این امر رسیدگی کنند.”
صاحبنظران بر این باورند که همیشه وجود بازارهای موازی در کنار ساختار اقتصادی کشور که ارتباطی ریشه دار و سنتی با سیستم دولتی دارد، زمینه را برای بروز رانت خواری فراهم کرده است. مطرح شدن پرونده های کلان فساد اقتصادی نیز اما هیچ گاه نتوانسته ارتباط این بازارهای موازی، تأثیر گذار و به گفته برخی مسوولان بازارهای خیابانی را با منابع قدرتمند مالی و تصمیم گیری مشخص کند.
