
در حالی که اقتصاد کشور روزهای سخت و تب دار خود را سپری می کند سایت تابناک در یادداشتی به قلم محسن رضایی فرمانده سابق سپاه پاسداران و دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام به این پرسش می پردازد که:” ایران چرا نمیتواند از موانع اقتصادی گذر کند؟» به نوشته رضایی: “ایران در مقابل موانع اقتصادی انواع پرشها را امتحان کرده اما هنوز پرش بلند اقتصادی لازم را نداشته است. منظور از این پرش بلند اقتصادی، مسیری است که توسعه شتابان در آن نهفته باشد و فدرالیسم اقتصادی، همین پرش بلند است. موضوع پیشرفت ایران در ۱۰۰ سال گذشته، یعنی از زمان امیرکبیر و پس از آن مشروطه، ملی شدن صنعت نفت، حادثه ۱۵ خرداد، ۲۲ بهمن و در ۲۰ سال اخیر مورد توجه روشنفکران، عالمان دینی، دانشگاهیان و عموم ملت ایران بوده است و سوال اساسی در این میان این است که برای پیشرفت چه باید کرد؟ یعنی چه کنیم تا بر مشکلات معیشتی و موانع پیشرفت ملی غلبه کنیم؟ “
رضایی در یادداشت خود با اشاره به راهکارهای ناکارآمدی که تا کنون از سوی دولت مردان مختلف برای رفع مشکلات کشور مطرح شده می نویسد: ” ما همواره با این مشکل مواجه بودهایم که فاصله بین نسلها با دستاوردهایشان از زندگی بسیار زیاد است. انتظارات مردم از زندگی روز به روز زیادتر و قدرت خریدشان کمتر میشود و یک احساس نارضایتی دایمی در ما وجود داشته و دارد که عمدتا مربوط به مسائل اقتصادی و اجتماعی است.”
وی می افزاید: ” نوسانات نرخ ارز و گرانیهای آغاز شده از بهمنماه که احتمالاً ادامه پیدا خواهد کرد نیز بر این نگرانی از آینده دامن میزند و سوال اصلی این است که ملت ایران که توانسته است از موانع بزرگی مانند سلطه استبداد و جنگ و اشغال عبور کند، چطور نمیتواند از مانع اقتصادی بگذرد؟”
رضایی در بخش دیگری از مطلب خود با اشاره به تمرکز سیاسی و اقتصادی کشور در پایتخت و دولتی شدن تمامی امور کشور، فدرالیسم اقتصادی را به عنوان راه حل مطرح کرده و می نویسد: ” در حال حاضر هشتاد درصد دنیا با فدرالیسم مالی اداره میشود. در این طرح میتوان از همه تواناییهای ملی در پیشرفت استفاده کرد و برنامهریزیهای صورت گرفته باید متناسب با هر استان باشد. در حال حاضر در ایران، مرکز تصمیم گیری تهران است و این تصمیم برای سراسر استانها به کار گرفته میشود در حالی که هر منطقه اقلیم و مزیتهای خاص خود را دارد. اگر به سابقه تاریخی مدیریت اقتصادی فعلی ایران نگاه کنیم، مشاهده میکنیم که تا قبل از رضاخان، در تاریخ دو هزار و چند ساله، ایران همواره به صورت فدرال اداره میشده است، یعنی نظام متمرکز دولتی از زمان رضاخان و با هدف یکپارچهسازی(و برای تامین امنیت) در ایران رایج شد.”
پیش از این عبدالرضا عزیزی رییس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفته بود: “مشکلات اقتصادی کشور شاید تنها ۲۰ درصد ناشی از مسائل خارجی است و بیشتر مشکلات به عدم مدیریت صحیح اقتصاد در کشور باز می گردد. مدیران اقتصادی در مدیریت و برنامه ریزی برای تورم برنامه مشخصی ندارند؛ اگر فاز دوم قانون هدفمندی با شیوه اجرای دولت آغاز شود ، مردم بدبخت می شوند.”
عزیزی همچنین در اعتراض به نحوه مدیریت دولت معتقد بود: “مجلس در قانون هدفمندی یارانه ها سهم تولید را مشخص کرد ، اما دولت یارانه تصویب شده پرداخت نکرد و درآمد ناخالص پایین آمد ، تولید کاهش یافت و بالتبع تورم بالا رفت ، اشتغال وعده داده شده ، ایجاد نشد و این ها همه ناشی از عمل نکردن صحیح به قانون است.”
ناظران معتقدند راهکارهایی شبیه به چنین پرش های بلند و کوتاه اقتصادی به خودی خود نشان از فقدان نگاه کارشناسانه و واقع بین دارد و بیان چنین دیدگاه هایی بدون در نظر گرفتن سیاست های کلان مملکت و دلایل اصلی بروز مشکلات، از بحرانی بزرگتر مانند قحط الرجال اقتصادی و مدیریتی در کشور خبر می دهد.